Dấu hiệu phục hồi
Theo cập nhật từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam ngày 26/3 đã tăng nhẹ quay lại mốc 400 USD/tấn. Trong khi giá gạo xuất khẩu cùng chủng loại của Thái Lan và Ấn Độ đều giảm nhẹ xuống lần lượt là 401 USD/tấn và 396 USD/tấn.
Biến động này đã khiến biên độ chênh lệch giá của các nước xuất khẩu gạo lớn trên thế giới được thu hẹp và giá gạo xuất khẩu Việt Nam đã vượt qua giá gạo của Ấn Độ, áp sát giá gạo của Thái Lan.
Theo đánh giá của Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV), nhiều khả năng, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam sẽ duy trì ở ngưỡng 400 USD/tấn.
Giá gạo Việt khởi sắc, vượt qua cả Ấn Độ. Ảnh: Mai Hương.
Giá lúa gạo toàn cầu giảm mạnh trong thời gian qua là vì Ấn Độ - một trong 3 nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới - gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo và đưa một lượng lớn gạo vào thị trường tạo áp lực lên các quốc gia xuất khẩu gạo khác, trong đó có Việt Nam.
Tuy nhiên sau một thời gian dài chịu tác động của thị trường khiến giá cả lao dốc, giá gạo Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi rõ rệt.
Theo ông Đỗ Hà Nam - Chủ tịch VFA, giá lúa gạo tăng trở lại phần lớn nhờ vào các biện pháp quyết liệt từ Chính phủ, bao gồm việc cấp vốn ưu đãi và triển khai thu mua dự trữ quốc gia. Ông Nam khẳng định, sự điều phối kịp thời từ Chính phủ và sự phối hợp của các doanh nghiệp đã giúp ngành lúa gạo Việt Nam đứng vững trước áp lực quốc tế.
Việc thay đổi cơ cấu giống lúa đáp ứng nhu cầu thị trường cũng góp phần quan trọng trong việc duy trì sức cạnh tranh của gạo Việt Nam. Một số loại gạo, như gạo nếp, đang được tiêu thụ tốt với giá xuất khẩu cao hơn năm trước, từ 570-580 USD/tấn so với mức 480 USD/tấn.
Hiện các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long đang vào cao điểm thu hoạch lúa Đông Xuân, với sản lượng dự kiến đạt 10,77 triệu tấn. Tính đến hết tháng 2, đã có 605.000ha lúa được thu hoạch, với sản lượng đạt 4,17 triệu tấn, vẫn còn khoảng hơn một nửa sản lượng đang chờ thu hoạch. Nguồn vốn lúc này có vai trò quan trọng, để đảm bảo tiến độ thu mua lúa gạo.
Thị trường lúa gạo nhiều biến động
Không chỉ chịu áp lực về giá, xuất khẩu gạo của Việt Nam gặp khó do sự thay đổi về chính sách của các nước nhập khẩu. Thời gian qua, thị trường nhập khẩu gạo chủ lực của Việt Nam là Philippines đã điều chỉnh chính sách gạo, đẩy mạnh việc đa dạng hóa nguồn cung và hạn chế nhập khẩu. Thống kê của các cơ quan chức năng Philippines cho biết, tính đến ngày 13/3, tổng lượng gạo nhập khẩu mới đạt gần 641.000 tấn, giảm đáng kể so với con số gần 1,2 triệu tấn gạo trong quý I/2024.
Indonesia - thị trường nhập khẩu gạo lớn thứ 2 của Việt Nam cũng thay đổi nhiều chính sách mới vào năm nay hướng tới tự cung tự cấp lương thực .
Tuy nhiên, theo VFA, thị trường Trung Quốc vẫn còn rất nhiều tiềm năng về xuất khẩu gạo, với gạo ST25 của Việt Nam, khách hàng Trung Quốc đang có nhu cầu mua rất cao với giá lên tới 780-790 USD/tấn. Dù giá cao như vậy, nhưng doanh nghiệp Việt Nam vẫn khó đáp ứng được vì sản lượng hiện còn chưa đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ trong nước.
Gạo ST25 được nhiều thị trường ưa chuộng nhưng chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Ảnh minh họa.
Trong khi gạo Việt đang trong xu hướng khởi sắc trở lại thì Thái Lan lại lo lắng với những biến động tại thị trường nhập khẩu gạo lớn thứ 3 của nước này là Mỹ, khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền và khơi lên nhiều “cuộc chiến thương mại” và sẵn sàng áp thuế quan cho bất kỳ nước nào. Hiện giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn hai năm qua, do nhu cầu yếu và nguồn cung tăng.
Theo dự báo mới nhất, thương mại gạo toàn cầu trong năm 2025 cũng không có nhiều thay đổi so với dự báo trước đó, đạt khoảng 58,5 triệu tấn, giảm 1,44 triệu tấn so với năm 2024. Xuất khẩu gạo của Ấn Độ dự kiến tăng mạnh trở lại, tuy nhiên các nước khác như Thái Lan, Việt Nam, Pakistan sẽ đồng loạt giảm.
