Mỗi năm có hàng trăm nghìn sinh viên đại học tốt nghiệp, trong số đó nhiều em có điểm số học tập cao nhưng lại tham gia thị trường lao động khi không có kinh nghiệm trong tay. Điều này là một trong những cản trở lớn đối với các em.
Là người trực tiếp phỏng vấn tuyển dụng, anh Trần Bá Quân - Trưởng bộ phận tuyển dụng - đào tạo Công ty Cổ phần bệnh viện thú y PetHealth cho rằng tuyển được sinh viên mới ra trường có kinh nghiệm là mong muốn của nhà tuyển dụng do công ty cần tuyển được nhân sự làm được việc ngay. Không có kinh nghiệm là điểm trừ lớn đối với vị trí ứng tuyển.
Tuy rằng các sinh viên mới ra trường có nhiệt huyết với công việc, không yêu cầu cao về mức lương và đãi ngộ, luôn sẵn sàng cam kết cao về thời gian và cường độ làm việc.
“Nhưng phần lớn các em không có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, vì không có kinh nghiệm, thường khó có thể làm được việc ngay. Chỉ một số ít có kinh nghiệm do trong quá trình học tập tham gia thực tập tại các cơ sở sản xuất kinh doanh phù hợp với đặc điểm của công ty tuyển dụng”, anh Quân bày tỏ.
Sinh viên cần tích luỹ kinh nghiệm trong quá trình đi học.
Ngoài ra, hồ sơ của các em không thuyết phục do không có kinh nghiệm, cùng với đó làm hồ sơ xin việc không chuyên nghiệp.
“Các em chỉ chú ý đến những gì mình có mà không chú ý đến các yêu cầu mà nhà tuyển dụng cần. Thường ứng viên chỉ làm một hồ sơ xin việc và gửi đồng loạt cho các nhà tuyển dụng điều này thể hiện rõ không tìm hiểu trước về đơn vị trước khi đăng ký ứng tuyển”, anh Quân đánh giá.
Theo anh Quân trong quá trình phỏng vấn điều nhà tuyển dụng cần ở các em là phải có kiến thức chuyên môn phù hợp với vị trí ứng tuyển, định hướng nghề nghiệp rõ ràng, tích cực, sẵn sàng học hỏi và sẵn sàng gắn bó lâu dài với công ty.
Về mức lương trung bình hiện nay đối với các vị trí liên quan đến nhân sự, hành chính, pháp chế, nhân viên kinh doanh anh Quân cho biết: “Công ty của tôi thường trả lương cho các bạn mới ra trường theo mặt bằng chung từ 8 - 10 triệu đồng/tháng, chưa kể tiền đạt hiệu suất và định mức kinh doanh đối với các nhân viên bán hàng”.
Cũng tham gia vào quá trình tuyển dụng, chị Vũ Thị Yến Nhi - Chuyên viên Quản lý Khách hàng cấp cao cho Công Ty Sunlife Việt Nam nhận thấy các bạn sinh viên rất nhanh nhẹn, tự tin, có sự tìm hiểu về công việc tuy nhiên các bạn còn hạn chế về thái độ làm việc và cống hiến trong công việc.
“Tuy nhiên các kiến thức trên trường cũng chưa sát thực tế nên việc thiếu trải nghiệm là khó tránh khỏi, nhưng các bạn còn ngại va vấp, trải nghiệm, muốn nhanh “ăn sổi” thì rất khó có thể đạt được những vị trí lâu dài”, chị Nhi cho biết.
Theo nhà tuyển dụng các em cũng nên quá lo lắng khi chưa có kinh nghiệm bởi bạn học hỏi từ con số 0, kinh nghiệm sẽ là ưu thế cho các bạn khi bắt đầu công việc, nhưng không phải là kết quả đánh giá bạn làm được hay không.
“Tùy vị trí, những vị trí cần người làm ngay nhằm giải quyết công việc đang trì hoãn thì phải là người có kinh nghiệm, còn ngoài ra nhà tuyển dụng đều đánh giá cao các bạn có thái độ tốt, kỹ năng mềm như giao tiếp, tin học văn phòng, sắp xếp công việc,... sau khi được nhận các bạn sẽ được đào tạo bài bản từ những người đi trước để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình”, chị Nhi bày tỏ.
Cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi đi xin việc (Ảnh: Phạm Tùng).
Hiện nay thị trường lao động rất khắc nghiệt và cạnh tranh, chị Nhi cho hay: “Đối với các bạn sinh viên mà mình từng đào tạo, bên cạnh các kỹ năng chuyên môn sẵn có đã được đào tạo mình thường mong muốn các bạn trang bị thái độ làm việc và kỹ năng mềm.
Thật ra về kiến thức khi phỏng vấn các bạn khá tương đồng nhau nhưng thái độ làm việc tích cực, khiêm tốn, cầu tiến không phải bạn nào cũng có ngoài ra các kỹ năng mềm sẽ giúp đánh giá bạn ấy có phù hợp với môi trường làm việc trong công ty không”.
Theo chị Nhi, bí kíp cho các em khi đi xin việc là hãy luôn đặt câu hỏi về môi trường mà mình sắp làm việc, như vậy sẽ tạo ấn tượng rất tốt, thể hiện các em có tìm hiểu và quan tâm đến công việc.
Ngoài ra thì không nên kể ra quá nhiều những thất bại của mình trước đó, hoặc các lỗi khi làm việc ở các công việc khác, tập trung vào các mục tiêu trong tương lai mong muốn được cống hiến và cải thiện bản thân như thế nào.
"Trong quá trình phỏng vấn nhà tuyển dụng sẽ hỏi về mức lương mong muốn của người lao động, phần lớn hiện nay các em đáp ứng yêu cầu của công việc sẽ có mức lương khởi điểm từ 7 triệu đồng, kèm theo đó còn có phụ cấp, hoa hồng tuỳ thuộc vào công việc cụ thể, bạn Nhi thông tin.
Về phía các cơ sở đào tạo, nhằm đảm bảo cho các em ra trường hiện sớm có việc làm, nhà trường đã xây dựng chương trình với những học phần bổ trợ cho sinh viên. Trao đổi với Người Đưa Tin, đại diện phòng Đào tạo Trường Đại học Công đoàn cho biết nhà trường thường xuyên tổ chức các ngày hội việc làm giúp cho sinh viên hiểu rõ yêu cầu của nhà tuyển dụng, từ đó sớm có những chuẩn bị phù hợp.
“Ngay tại trường các em sẽ được đi thực tập, có các học phần thực hành song song với lý thuyết nhằm đảm bảo có kiến thức thực tế. Bản thân sinh viên hiện nay cũng rất năng động, chủ động tìm kiếm việc làm, nâng cao kỹ năng cho bản thân trước khi tham gia vào thị trường lao động. Nhiều em đã đi làm thêm ngay khi còn đi học, những hoạt động này sẽ giúp các em có thêm kinh nghiệm xin việc”, vị đại diện chia sẻ.
Theo Tổng cục Thống kê, thị trường lao động quý I/2023 bên cạnh thị trường lao động duy trì đà phục hồi, tỉ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm trong độ tuổi lao động giảm so với quý trước và giảm so với cùng kỳ năm trước. Theo đó, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý I/2023 là 52,2 triệu người, tăng 88,7 nghìn người so với quý trước và tăng hơn 1 triệu người so với cùng kỳ năm trước.
Tỉ lệ tham gia lực lượng lao động quý I/2023 là 68,9%, không thay đổi so với quý trước và tăng 0,8 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước. Tỉ lệ tham gia lực lượng lao động của nữ giới là 62,9% và của tỉ lệ này của nam giới là 75,3%.
