Theo PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật ống tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, phụ nữ sau sinh thường gặp phải nhiều khó khăn trong việc giảm cân và dễ bị béo phì, điều này có thể được giải thích bởi nhiều yếu tố sinh lý, tâm lý và lối sống.
Dưới đây là các lý do chính:
Thay đổi hormone
Hormone đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cân nặng và cảm giác thèm ăn. Sau khi sinh, cơ thể phụ nữ trải qua nhiều biến đổi hormone, đặc biệt là sự giảm nồng độ estrogen và progesterone.
Nghiên cứu cho thấy sự giảm nồng độ estrogen có thể làm tăng cảm giác thèm ăn và làm cho phụ nữ khó kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ.
Ngoài ra, hormone estrogen giúp điều chỉnh khả năng chuyển hóa chất béo. Khi nồng độ estrogen giảm, khả năng chuyển hóa mỡ trong cơ thể cũng giảm, dẫn đến việc tích lũy mỡ.
Căng thẳng và thiếu ngủ
Chăm sóc trẻ sơ sinh là một công việc đòi hỏi nhiều thời gian và năng lượng, dẫn đến tình trạng thiếu ngủ và căng thẳng.
Stress có thể kích thích sản xuất cortisol, một hormone có liên quan đến việc tăng cân. Nghiên cứu từ Health Psychology cho thấy mức cortisol cao có thể dẫn đến tích tụ mỡ bụng, làm tăng nguy cơ béo phì.
Phụ nữ sau sinh thường ngủ ít hơn 7 giờ mỗi đêm, việc thiếu ngủ làm tăng cảm giác thèm ăn và giảm khả năng kiểm soát lượng thực phẩm nạp vào. Một nghiên cứu từ International Journal of Obesity chỉ ra rằng phụ nữ thiếu ngủ có nguy cơ tăng cân cao hơn 30%.
Thói quen ăn uống
Nhiều phụ nữ sau sinh có xu hướng thay đổi thói quen ăn uống của mình, thường chọn các thực phẩm không lành mạnh.
Với việc chăm sóc trẻ, nhiều phụ nữ không còn thời gian để chuẩn bị bữa ăn lành mạnh và thường tìm đến thực phẩm chế biến sẵn. Theo nghiên cứu từ American Journal of Clinical Nutrition, việc tiêu thụ thực phẩm chế biến có liên quan đến tăng nguy cơ béo phì.
Đồng thời, căng thẳng có thể dẫn đến việc ăn uống theo cảm xúc. Một nghiên cứu từ Obesity cho thấy khoảng 60% phụ nữ có xu hướng ăn nhiều hơn khi cảm thấy căng thẳng.
Em bé chào đời tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: Ngọc Ngân
Thiếu hoạt động thể chất
Nhiều phụ nữ không thể duy trì thói quen tập thể dục sau sinh do thời gian hạn chế và sự mệt mỏi.
Nghiên cứu từ Journal of Women’s Health chỉ ra rằng trên 70% phụ nữ sau sinh không thể duy trì thói quen tập thể dục trước đây. Thiếu vận động làm giảm lượng calo tiêu thụ và có thể dẫn đến tăng cân.
Bên cạnh đó, cảm giác mệt mỏi và kiệt sức có thể làm giảm động lực tham gia vào các hoạt động thể chất. Theo nghiên cứu từ MMC Pregnancy and Childbirth, khoảng 40% phụ nữ sau sinh cảm thấy kiệt sức và khó khăn trong việc duy trì hoạt động thể chất.
Yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát cân nặng. Nghiên cứu từ Nature Reviews Genetics cho thấy rằng di truyền có thể đóng góp đến 40-70% nguy cơ béo phì. Nếu trong gia đình có tiền sử béo phì, phụ nữ có thể có nguy cơ cao hơn về việc tăng cân sau sinh.
Khả năng sản xuất sữa
Mặc dù cho con bú có thể giúp giảm cân, nhưng một số phụ nữ cảm thấy cần phải ăn nhiều hơn để có đủ sữa cho con.
Phụ nữ cho con bú cần bổ sung thêm khoảng 300-500 calo mỗi ngày để đảm bảo sản xuất sữa. Nếu không kiểm soát lượng calo nạp vào, họ có thể dễ dàng tăng cân.
Để ngăn ngừa béo phì sau sinh, việc xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, duy trì hoạt động thể chất và quản lý stress là rất quan trọng.
Mỹ Ý
