Chống nóng thế nào để trẻ không ốm?

Vài tuần qua, thời tiết miền Bắc mưa nắng thất thường với những ngày mưa lớn xen kẽ những ngày nắng nóng gay gắt, tạo cảm giác oi bức, ngột ngạt. Độ ẩm không khí cao khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, nhất là trẻ nhỏ.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, một trong những bác sĩ đầu ngành về lĩnh vực nhi khoa, hô hấp với 45 năm kinh nghiệm, cho biết độ ẩm cao cộng với nắng nóng khiến cơ thể khó thoát mồ hôi, gây ra cảm giác khó chịu. Môi trường ẩm ướt đồng thời thuận lợi cho vi khuẩn phát triển mạnh, sống dai dẳng, dễ lây nhiễm vào cơ thể người.

Trẻ nhỏ chưa hoàn thiện hệ miễn dịch, là nhóm đối tượng bị ảnh hưởng đầu tiên do kiểu thời tiết này. Tại các đơn vị bác sĩ tham gia công tác, thường xuyên ghi nhận trẻ đến khám bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trên, viêm mũi họng, viêm phổi...

Gia đình anh Hải Hà (35 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội) mới đưa con trai hai tuổi đến phòng khám tư nhân do bé húng hắng ho hai ngày. Anh cho biết gia đình thường cho con chơi trong nhà, về đêm bật điều hòa để bé ngủ ngon và tránh bệnh tật. Tuy nhiên sáng dậy, anh vẫn thấy con mệt mỏi và ho.

Còn gia đình anh Minh Hải (34 tuổi, Đống Đa, Hà Nội) có con trai hai tuổi, sau một đêm sốt nhẹ và ho không dứt. Nguyên nhân bé ốm được cho là do ăn nhiều kem và nằm trực tiếp dưới quạt gió điều hòa đêm hôm trước.

PGS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Nhân vật cung cấp

PGS Dũng cho biết nhiều gia đình quan tâm tới vấn đề "sử dụng điều hòa thế nào để bảo đảm sức khỏe cho trẻ nhỏ". Họ thắc mắc trẻ ngủ trong phòng có điều hòa, tới sáng hôm sau bị ho, lỗi ở đâu.

Theo ông, chiếc điều hòa không có hại cho sức khỏe, ngược lại giúp cơ thể khỏe mạnh hơn. Đặc biệt trong những ngày hè, nhiệt độ môi trường có thể lên tới 37-38 độ C hoặc có mưa nhưng rất oi nóng. Cơ thể sinh nhiệt nhiều trong các trường hợp vận động thể lực nhiều, ăn nóng, lao động chân tay nhiều. Từ đó, cơ thể cũng cần phải thải nhiệt nhiều hơn để cân bằng nhiệt bên trong, giúp trẻ ổn định nhiệt độ và cân bằng nội môi. Điều hòa đóng vai trò làm giảm nhiệt độ môi trường, tạo điều kiện cho cơ thể thoát nhiệt tốt hơn qua da, duy trì các hoạt động trên.

Việc gia đình sử dụng điều hòa nhưng trẻ vẫn ốm chủ yếu do dùng điều hòa chưa đúng cách. Trong đó, lỗi sai phổ biến là cài đặt nhiệt độ quá cao so với cơ thể trẻ, em bé vẫn toát mồ hôi dù ở trong môi trường ổn định nhiệt độ.

PGS Dũng phân tích nhiều gia đình có quan niệm người lớn và trẻ em tương tự nhau, ví dụ người lớn cảm thấy nhiệt độ phòng cài đặt điều hòa ở mức 27-28 độ, đã đủ lạnh, thoải mái. Thực tế, với nhiều em bé, mức nhiệt này có thể chưa phù hợp, trẻ vẫn cảm thấy nóng.

Ông cho biết thêm trung tâm điều hòa nhiệt độ của trẻ chỉ chịu được khoảng thay đổi nhiệt độ hẹp và phụ thuộc vào lứa tuổi. Như em bé sơ sinh không thể chịu được nhiệt độ dưới 22 độ và cao đến 34-35 độ. Người lớn chịu đựng cái lạnh 8-9 độ C và cao đến 41-42 độ.

"Đây là minh chứng rõ nhất cho thấy trẻ em không phải người lớn thu nhỏ, phòng ngủ của trẻ cần lấy em bé làm trung tâm để điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm", PGS Dũng nói.

Từ thực tế khám chữa bệnh, PGS Dũng khuyến cáo gia đình thay đổi thói quen sử dụng điều hòa để phòng bệnh cho con tốt hơn. Đối với việc cài đặt nhiệt độ điều hòa đúng, ông khuyên gia đình quan sát trạng thái em bé kỹ lưỡng. Nếu ở mức 28 độ C, em bé toát mồ hôi, gia đình chỉnh xuống 27 độ C. Sau 30 phút, em bé vẫn ra mồ hôi, gia đình tiếp tục hạ nhiệt độ cài đặt và theo dõi thêm 30-40 phút.

Nhiệt độ cài đặt phù hợp với em bé khi trẻ ngủ ngon, nằm yên, mát, không còn ra mồ hôi. Người lớn chăm sóc trẻ có thể dùng thêm chăn, mặc quần áo dài tay nếu cảm thấy lạnh.

Tốc độ quạt gió của điều hòa cũng cần chú ý để phù hợp với em bé. Tốc độ quá mạnh khiến em bé dễ ốm, tốc độ quá yếu sẽ khiến trẻ cảm thấy không đủ mát. Vì vậy, gia đình nên chọn chế độ đảo gió quạt điều hòa. Nếu điều hòa không có chế độ đảo gió và thay đổi tốc độ quạt, em bé không được nằm trực tiếp dưới quạt gió.

Ngoài các phương pháp được PGS Dũng nêu, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo thêm một số biện pháp như chú ý vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối để sát khuẩn đường hô hấp, giảm lượng tác nhân gây bệnh trú ngụ tại đây. Các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hằng ngày nên được lau, rửa bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa để khử trùng, tiêu diệt mầm bệnh, như: tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn ghế, sàn nhà, đồ chơi trẻ em, dụng cụ học tập...

Đặt nhiệt độ điều hòa ở mức phù hợp với trẻ nhỏ là một cách hạn chế nguy cơ mắc bệnh hô hấp trong mùa nóng. Ảnh: Tuấn Hưng

Để tránh gió thổi trực tiếp và đảm đảm sức khỏe cho người sử dụng, hiện nay, nhiều nhà sản xuất điều hòa đã cải tiến cửa ra của luồng gió. Ông Trần Văn Cân, Trưởng phòng Phát triển sản phẩm Casper Việt Nam, cho biết, dòng sản phẩm Casper EcoPrime vừa ra mắt năm nay có hàng nghìn lỗ nhỏ trên cánh cửa gió, thiết kế này giúp gió thổi ra êm dịu. Casper gọi đây là tính năng khí mềm SilkAir giúp tản hơi lạnh đều hơn, tránh luồng gió lạnh buốt thổi trực tiếp vào cơ thể. Ngoài ra, sản phẩm còn tích hợp chế độ BabyCare ngay trên điều khiển. Khi kích hoạt, chức năng sẽ giúp cho máy hoạt động êm hơn và tốc độ gió thấp nhất, duy trì nhiệt độ phù hợp cho trẻ nhỏ, dao động khoảng 26 độ C. Hoặc dòng sản phẩm LaCasper – điều hòa cấp khí tươi với thiết kế cửa gió AirMesh cũng gồm hàng nghìn lỗ nhỏ giúp khí lạnh thổi nhẹ nhàng, đều khắp phòng, tạo cảm giác mát lạnh. Với những người có cảm giác hơi bí thở khi dùng điều hòa hay phải làm việc trong phòng kín thời gian dài, sản phẩm này khắc phục bằng công nghệ cấp khí tươi (Fresh Air) bổ sung oxy tươi liên tục cho không gian sống.

PGS Dũng đồng tình, những sản phẩm như điều hòa EcoPrime hay LaCasper có thể giúp gia đình chăm sóc trẻ tốt hơn trong điều kiện mùa hè hiện nay. Ông phân tích thêm, khi sử dụng điều hòa gia đình thường đóng kín cửa, chiếc điều hòa lấy khí tươi giúp tăng đối lưu với môi trường bên ngoài, thay đổi chất lượng không khí trong phòng, giảm thiểu lưu trú vi khuẩn, virus.

PGS Dũng chú ý tới tính năng tránh gió buốt, có thể giúp cơ thể không cảm thấy lạnh và vẫn có tính đối lưu. Việc này giúp trẻ tránh ốm yếu, có chất lượng giấc ngủ tốt nhất.

Hoàng Anh - Văn Hà