Theo ThS.BS Huỳnh Kha, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 TP HCM, hội chứng buồng trứng đa nang là tình trạng rối loạn nội tiết tố thường gặp. Bệnh thường tiến triển âm thầm, nặng dần theo thời gian, là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến vô sinh hiếm muộn. Nhiều trường hợp chỉ phát hiện bệnh sau một thời gian cố gắng thụ thai tự nhiên không thành công.
Phụ nữ có thể nhận biết bệnh qua các dấu hiệu thường gặp dưới đây để điều trị sớm giúp tăng tỷ lệ thành công, giảm chi phí.
Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Độ dài của một chu kỳ kinh nguyệt thường khoảng 28 ngày, một số trường hợp kéo dài 21-35 ngày vẫn được xem là bình thường. Ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang, chu kỳ dài hơn, thậm chí vô kinh. Nguyên nhân là do quá trình rụng trứng gặp trục trặc, lớp niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng và gây hành kinh, chu kỳ kinh thưa thớt hoặc vô kinh.
Một số phụ nữ bị rong kinh do lớp niêm mạc được hình thành trong thời gian dài, khi bong niêm mạc dẫn đến lượng máu trong chu kỳ kinh nhiều và kéo dài hơn.
Tăng cân
Phụ nữ mắc buồng trứng đa nang có thể bị thừa cân, béo phì và khó duy trì cân nặng bình thường. Nguyên nhân là do tình trạng tăng đề kháng insulin, rối loạn chuyển hóa khiến mô mỡ thường tập trung nhiều ở vùng bụng, mông, đùi. Không chỉ ảnh hưởng đến vóc dáng, tâm lý, tình trạng này khiến phụ nữ khó thụ thai tự nhiên, tăng các biến chứng trong thai kỳ.
Rậm lông bất thường ở tay, ngực hoặc bụng
Cơ thể nữ giới sản sinh các hormone nữ, điển hình là progesterone và estrogen, nhưng vẫn sản sinh một lượng nhỏ hormone nam trong đó có androgen. Nếu phụ nữ bị buồng trứng đa nang, nồng độ androgen cao hơn thông thường, gây mất cân bằng hormone giới tính, tăng các đặc tính nam như phát triển lông sậm màu ở mép môi, cằm, ngực, cánh tay, vùng bụng, đùi và vùng lưng.
Bác sĩ Huỳnh Kha siêu âm dự phòng quá kích buồng trứng cho người bệnh trước khi điều trị hỗ trợ sinh sản. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8
Nhiều mụn trứng cá
Nồng độ androgen tiết ra nhiều hơn mức bình thường khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ, tiết ra nhiều dầu thừa kết hợp tế bào chết, bụi bẩn từ môi trường gây mụn trứng cá. Tình trạng này thường tập trung ở vùng lưng, ngực và mặt, có thể kéo dài và khó điều trị dứt điểm.
Tóc mỏng, rụng nhiều
Rối loạn nội tiết tố, hormone nam sản sinh cao hơn bình thường khiến một số phụ nữ có dấu hiệu nam hóa như tóc mỏng vùng thái dương hoặc tóc rụng nhiều, dẫn đến mỏng tóc, hói đầu.
Da sẫm màu
Tăng đề kháng insulin khiến phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nhiều vùng da sẫm màu, còn gọi là dấu gai đen. Tình trạng này chủ yếu xuất hiện ở những vùng có nếp gấp trên cơ thể như nách, sau gáy, cổ, vùng dưới ngực, bẹn...
Dễ thay đổi tâm lý
Rối loạn nội tiết tố, các đặc tính không thẩm mỹ trên cơ thể (nhiều mụn, tóc rụng nhiều, tăng cân, rậm lông...) và thất bại khi cố gắng thụ thai tự nhiên thường khiến người bệnh lo âu, rối loạn cảm xúc, thất vọng, thậm chí trầm cảm.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ
Người bệnh buồng trứng đa nang thường có nguy cơ cao mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Triệu chứng dễ nhận biết là ngáy kèm theo cảm giác uể oải sau khi thức dậy, buồn ngủ vào ban ngày, mệt mỏi. Hội chứng này có thể đi kèm tình trạng thừa cân, béo phì hoặc tiến triển độc lập.
Hình buồng trứng đa nang trên siêu âm
Siêu âm buồng trứng là một trong những phương pháp chính giúp khảo sát và chẩn đoán sức khỏe sinh sản. Với trường hợp buồng trứng đa nang, hình ảnh nang noãn (trứng) xuất hiện chủ yếu là các nang nhỏ, thứ cấp, chưa đủ trưởng thành. Số lượng nang noãn nhỏ nhiều góp phần cản trở quá trình phát triển và hình thành nang vượt trội để rụng trứng, gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
Bác sĩ Huỳnh Kha cho biết nhiều trường hợp có thể không có triệu chứng điển hình khiến khó nhận biết dẫn đến phát hiện trễ, sau nhiều năm cố gắng thụ thai không thành công. Tùy trường hợp, phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể điều trị hỗ trợ sinh sản bằng bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hoặc thụ tinh ống nghiệm (IVF).
Trong quá trình điều trị, nếu kích thích buồng trứng với liều lượng thuốc không phù hợp có thể khiến người bệnh gặp phải biến chứng quá kích buồng trứng, gây nguy hiểm. Do đó, người bệnh nên đến trung tâm hỗ trợ sinh sản để được khám toàn diện, chẩn đoán chính xác nguyên nhân, chỉ định phương pháp điều trị, phác đồ kích thích buồng trứng phù hợp. Bác sĩ cũng có thể chỉ định phương pháp nuôi trưởng thành trứng non (IVM) cho một số người bệnh giúp giảm nguy cơ quá kích buồng trứng.
Hoài Thương
| Độc giả gửi câu hỏi về vô sinh hiếm muộn tại đây để bác sĩ giải đáp |
