Trường đại học 'lay lắt', bám nội thành để tồn tại

ĐH Đông Đô có trụ sở chính tại Km25, QL6, Phú Nghĩa, Chương Mỹ (cũ), TP Hà Nội với diện tích gần 4 ha, cách trung tâm Hà Nội trên 20 km.

Trường đại học trong chung cư

Theo thông tin được đăng tải trên trang tin điện tử của trường, cơ sở này được quy hoạch đồng bộ, khang trang, sở hữu không gian rộng rãi, phù hợp cho các hoạt động đào tạo, nghiên cứu và thực hành chuyên môn.

Hệ thống phòng học tại đây được trang bị đầy đủ thiết bị giảng dạy hiện đại, cùng với các phòng thực hành, thí nghiệm chuyên ngành đáp ứng nhu cầu học tập thực tiễn của sinh viên các khối ngành kĩ thuật, công nghệ, y dược…

Tuy nhiên, theo tìm hiểu, sinh viên của trường chủ yếu học tập tại cơ sở đào tạo 60B Nguyễn Huy Tưởng (quận Thanh Xuân cũ), Hà Nội. Cơ sở chính tại quốc lộ 6 gần như không được sử dụng.

Nơi đây mùa hè cho thuê bể bơi, tận dụng để làm nơi tập kết, trông giữ hàng trăm xe tải, xe bồn, xe đầu kéo và là nơi được cấp phép để thực hiện dự án đào tạo lái xe; dạy nghề sửa chữa cơ khí và vận hành công trình máy.

Địa chỉ 60B Nguyễn Huy Tưởng là tòa nhà PVV - VinaPharm (tòa nhà chung cư hỗn hợp) cao 22 tầng. ĐH Đông Đô đào tạo sinh viên tại tầng 4, tầng 5 của tòa nhà.

Một sinh viên cho hay năm học vừa qua, lớp của em học ở tầng 4, tầng 5 của tòa nhà. Sinh viên này nói rằng trường nằm trong tòa nhà chung cư, không có không gian cho các hoạt động tập thể, thể dục thể thao... thì không giống trường đại học trong tưởng tượng ban đầu.

Trao đổi với phóng viên, đại diện ĐH Đông Đô khẳng định tổ chức dạy song song tại hai cơ sở, không có quy định cụ thể khoa nào học ở đâu, ví dụ liên quan đến y dược, sinh viên sẽ về cơ sở chính tại quốc lộ 6 để học thực hành…

Phóng viên hỏi cụ thể hơn, vị này không trả lời trực tiếp mà chỉ tiếp tục khẳng định thực hiện đào tạo tại cả 2 nơi. Đối với cơ sở tại 60B Nguyễn Huy Tưởng, vị này nói rằng nhà trường có sổ đỏ sở hữu tầng 4 và tầng 5, quy mô của trường chỉ vài nghìn sinh viên nên cơ sở Nguyễn Huy Tưởng hoàn toàn đáp ứng khả năng đào tạo.

Trong vai thí sinh tìm hiểu thông tin tuyển sinh, đào tạo ngành điều dưỡng của trường, phóng viên được người phụ trách tuyển sinh cho biết sẽ học hoàn toàn tại cơ sở 60B Nguyễn Huy Tưởng trong suốt khóa học, không phải học tại cơ sở quốc lộ 6.

ĐH Tài chính - Ngân hàng Hà Nội có sơ sở chính tại xã Mê Linh và cơ sở đào tạo tại Dịch Vọng Hậu (Hà Nội). Đại diện nhà trường cho biết sinh viên học 2 năm đầu tại cơ sở chính (xã Mê Linh), 2 năm sau tại cơ sở Dịch Vọng Hậu.

Vì 2 năm đầu sinh viên học các môn đại cương, giáo dục thể chất, cơ sở chính đáp ứng được yêu cầu đào tạo. Từ năm thứ 3, sinh viên chuyển về nội thành học để có thể làm thêm và thực tập dễ dàng.

Theo các chuyên gia, các trường đại học đều muốn gắn mác nội thành Hà Nội để dễ tuyển sinh. Tâm lý chung của phụ huynh đều muốn con em học đại học tại thành phố lớn, có cơ hội tiếp xúc với văn hóa, đời sống xã hội hiện đại.

Chính vì vậy, nhiều trường có cơ sở ở ngoại thành hoặc các tỉnh nhưng vẫn bám trụ ở thủ đô, hoặc mở văn phòng đại diện. Ví dụ, trụ sở chính của ĐH Kinh Bắc tại tỉnh Bắc Ninh nhưng trường này vẫn thông báo có văn phòng đại diện tại phố Ngọc Hà, Hà Nội.

ĐH Quốc tế Bắc Hà có trụ sở tại Bắc Ninh nhưng vẫn có tới 3-4 văn phòng đại diện tại Hà Nội như: Tại nhà A2, khu Văn hóa nghệ thuật, đường Hồ Tùng Mậu, Hà Nội; trường Cán bộ Hội Nông dân Việt Nam (số 6B, ngõ 4, phố Dương Khuê, Hà Nội); nhà E, khu Văn hóa nghệ thuật, đường Hồ Tùng Mậu, Hà Nội… Các cơ sở đào tạo của ĐH Quốc tế Bắc Hà đều là các địa điểm đi thuê và nhiệm vụ chính là phục vụ tuyển sinh cho đơn vị.

Một số trường đại học đã có cơ sở ở tỉnh ngoài nhưng không thể đưa được sinh viên về đào tạo như ĐH Thủy Lợi (cơ sở tại Phố Hiến, Hưng Yên).

ĐH Quốc gia Hà Nội cũng chỉ đưa sinh viên năm thứ nhất lên cơ sở Hòa Lạc đào tạo, từ năm thứ 2, sinh viên lại trở về học tập, nghiên cứu tại các trường trực thuộc trong nội thành.

Không tuyển được sinh viên

Nhiều trường đại học công lập, tư thục hiện nay gặp nhiều khó khăn trong tuyển sinh. Đề án tuyển sinh năm 2025 của ĐH Đông Đô cho thấy năm 2024, một số ngành “nóng” hiện nay như Ngôn ngữ Nhật không tuyển được thí sinh dù có 60 chỉ tiêu; Ngôn ngữ Hàn tuyển được 10/120 chỉ tiêu. Ngành kiến trúc, ngành Công nghệ kỹ thuật môi trường cũng không có thí sinh nhập học dù có chỉ tiêu tuyển sinh.

Một số ngành năm nay nhà trường xét tuyển tổ hợp “tréo ngoe”. Ví dụ, 3 ngành Ngôn ngữ (Tiếng Nhật, Tiếng Trung, Tiếng Hàn) xét tuyển tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa), không có môn ngoại ngữ chính trong tổ hợp xét tuyển. Tại ĐH Tài chính - Ngân hàng Hà Nội, ngành Ngôn ngữ Trung cũng xét tuyển tổ hợp C00.

Vừa qua, ĐH Quốc tế Bắc Hà có thông báo dừng tuyển sinh năm học 2025-2026 trên trang tin điện tử nhà trường dù trước đó đã công bố thông tin tuyển sinh.

Theo lý giải, ĐH Quốc tế Bắc Hà đang triển khai một chiến lược phát triển toàn diện. Quyết định này được đưa ra trên cơ sở hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về công tác tuyển sinh năm 2025 và kết quả làm việc, báo cáo của nhà trường với bộ thời gian qua.

Ghi nhận của phóng viên cho thấy những trường đại học khó tuyển sinh, người học cũng khó khăn khi tiếp cận các thông tin về 3 công khai của nhà trường.

Có trường “quên” công khai thông tin giảng viên cơ hữu trong đề án tuyển sinh khi đưa lên trang tin điện tử, hoặc có trường không công khai đề án tuyển sinh mà chỉ đăng tải thông báo tuyển sinh. Vì vậy, người học, dư luận khó tiếp cận thông tin chính thống về các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo (cơ sở vật chất, đội ngũ giảng viên, tài chính...).

Rất khó để có thể đảm bảo rằng khi đoàn kiểm tra của Bộ GD&ĐT vào cuộc, những trường này sẽ đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu đào tạo theo quy định.