Hình minh họa bởi AI
Nghêu là một trong những mặt hàng nhuyễn thể xuất khẩu có giá trị lớn của Việt Nam. Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, giá trị xuất khẩu (XK) nghêu của Việt Nam tăng trưởng liên tục trong 4 tháng đầu năm 2025.
Trong 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch XK nghêu của Việt Nam đạt hơn 37 triệu USD, tăng 44% so với cùng kỳ năm 2024.
XK nhóm sản phẩm này tiếp tục ghi nhận tăng trưởng tốt ở cả thị trường truyền thống và thị trường mới nổi. Liên minh châu Âu (EU) đang là thị trường nhập khẩu nhiều nhất nghêu của Việt Nam.
Trong đó, Italy tiếp tục dẫn đầu với 10 triệu USD (tính đến 15/5/2025), tăng 39% so với cùng kỳ năm 2024. Tây Ban Nha giữ vị trí thứ hai với gần 9 triệu USD, mức tương đương so với cùng kỳ năm trước. Bên cạnh đó, Mỹ và Hàn Quốc cũng ghi nhận tăng trưởng khả quan.
Hiện tại Việt Nam đang có nhiều vùng nuôi nghêu đạt chứng nhận bền vững như Bến Tre được chứng nhận của Hội đồng Quản lý Biển (MSC), Tiền Giang, Trà Vinh, Nam Định và Ninh Bình được chứng nhận ASC…
Các chứng nhận này được xem là "giấy thông hành" để nghêu Việt Nam mở rộng ở nhiều thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật, Úc… Bởi lẽ, để có thể xuất khẩu nhuyễn thể sang các thị trường khó tính này đòi hỏi những nước xuất khẩu đảm bảo được điều kiện an toàn vệ sinh từ vùng nuôi đến thành phẩm xuất khẩu cuối cùng đó là việc truy nguyên nguồn gốc sản phẩm.
Đáng chú ý, xuất khẩu sang Trung Quốc tăng phi mã, đạt mức tăng 381%, đưa quốc gia này vượt nhiều đối thủ để trở thành thị trường NK lớn thứ ba với giá trị trên 8 triệu USD.
Tuy nhiên, một số thị trường truyền thống như Hà Lan, Nhật Bản, Anh và Singapore ghi nhận sự sụt giảm, trong đó Hà Lan giảm 56% và Nhật Bản giảm 38%, cho thấy cạnh tranh hoặc thay đổi nhu cầu tiêu dùng tại các thị trường này.
Tính đến hết tháng 5/2025, sản phẩm nghêu Việt Nam đã hiện diện tại 49 thị trường toàn cầu. Sản phẩm nghêu của Việt Nam xuất khẩu khá đa dạng như thịt nghêu luộc đông lạnh IQF, nghêu luộc 1 mảnh vỏ, nghêu nguyên con... Với lợi thế về vùng nuôi, chứng nhận bền vững và dư địa thị trường lớn, ngành nghêu Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng khả quan trong thời gian tới.
Ngành nghêu Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng, sự đa dạng sản phẩm và chứng nhận quốc tế. Tuy nhiên, nguồn cung, chất lượng và môi trường nuôi vẫn còn là thách thức.
Theo đánh giá của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), hiện nay chất lượng giống thấp, bị suy giảm. Chính vì vậy, việc thực hiện nghiêm quy định về khai thác nghêu cám, bảo vệ, phát triển giống bố mẹ nhằm bảo tồn nguồn giống nghêu tự nhiên là yêu cầu cấp thiết.
Bên cạnh đó, mật độ nuôi tăng dẫn tới phá vỡ quy hoạch nuôi, chất lượng môi trường nuôi suy giảm. Điều này khiến nguồn cung nhuyễn thể nguyên liệu chưa đảm bảo.
VASEP nhận định, để ngành nhuyễn thể phát triển bền vững, cần có chính sách hỗ trợ phù hợp về đầu tư và tín dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất, chế biến và kinh doanh. Đồng thời, cần bảo đảm sự ổn định về giá cả, lợi nhuận cho người nuôi, và phát triển các vùng nuôi tập trung theo hướng chuyên canh, đáp ứng yêu cầu về chất lượng và an toàn.
