Dự án Đường sắt cao tốc HS2 tại Anh được khởi công vào văn 2020. HS2 là tuyến đường sắt cao tốc kết nối London và Birmingham, đồng thời là tuyến liên thành phố đầu tiên được xây dựng ở phía Bắc London trong hơn một thế kỷ.
Dự án không chỉ giúp tăng sức chứa cho mạng lưới đường sắt vốn đã quá tải mà còn mang đến hành trình nhanh hơn, không phát thải carbon giữa hai thành phố lớn nhất của Anh. Từ đó, đi từ London đến Birmingham, thời gian sẽ giảm tới 40%, chỉ còn 49 phút.
Ban đầu, dự án được chia thành ba giai đoạn: Giai đoạn 1 kết nối London với West Midlands; Giai đoạn 2a mở rộng đến Crewe, tạo liên kết với khu vực phía Bắc; và Giai đoạn 2b hoàn thành tuyến đường đến Manchester và Leeds.
Tuy nhiên, tiến độ Giai đoạn 1 đã liên tục bị điều chỉnh. Theo New Civil Engineer, ban đầu giai đoạn này dự kiến hoàn thành vào năm 2026. Đến tháng 11/2023, báo cáo mới nhất cho thấy thời gian hoàn thành đã bị lùi thành năm 2029, sau đó lùi tiếp tục đến năm 2033.
Nguyên nhân chủ yếu do những thay đổi lớn về quy mô dự án, cùng với các thách thức kỹ thuật và tài chính ảnh hưởng đến tiến độ ban đầu. Đáng chú ý, thời hạn thực sự hoàn thành dự án sẽ tiếp tục được điều chỉnh phụ thuộc vào tình hình thi công.
Tờ Building (Anh) cho biết, Tập đoàn Xây dựng Đường sắt Trung Quốc (CRCC) từng đề xuất thi công dự án HS2, đồng thời cam kết chi phí thấp hơn một nửa nhờ kinh nghiệm xây dựng hệ thống đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới, với giá trung bình chỉ từ 17-21 triệu USD/km, thấp hơn nhiều so với mức 25-39 triệu USD/km tại châu Âu.
Tuy nhiên, Anh đã từ chối đề xuất này. Nguyên nhân chính là do đường sắt cao tốc được xem là hạ tầng chiến lược, và chính phủ Anh muốn kiểm soát chuỗi cung ứng trong nước để bảo vệ lợi ích cho doanh nghiệp nội địa.
Đồng thời, Anh cũng ưu tiên đảm bảo rằng việc xây dựng HS2 sẽ mang lại việc làm và đóng góp trực tiếp vào nền kinh tế quốc gia. Các chuyên gia lo ngại rằng nếu Trung Quốc tham gia dự án, Anh có thể rơi vào tình trạng phụ thuộc quá mức vào nước ngoài trong những lĩnh vực trọng yếu.
Thay vào đó, Anh đã chọn công nghệ của Nhật Bản và Pháp cho các đoàn tàu cao tốc. Cụ thể, HS2 sẽ sử dụng tàu tốc độ tối đa 360 km/h, được thiết kế bởi các nhà sản xuất như Hitachi và Alstom. Những con tàu này tích hợp công nghệ tiết kiệm năng lượng, giảm tiếng ồn, đồng thời hệ thống đường ray sử dụng công nghệ không mối nối nhằm giảm độ rung lắc, tăng độ ổn định và độ bền.
Với các cầu và hầm lớn, dự án áp dụng công nghệ máy khoan hầm (Tunnel Boring Machine - TBM) để đảm bảo thi công an toàn, nhanh chóng, theo Railway News.
Về công nghệ quản lý vận hành, HS2 sẽ triển khai hệ thống kiểm soát tàu tự động ETCS thế hệ mới nhất, giúp giám sát và điều khiển tàu ở tốc độ cao với độ chính xác tối đa. Ngoài ra, hệ thống tín hiệu kỹ thuật số cũng được tích hợp để nâng cao hiệu quả khai thác, giảm nguy cơ va chạm và tối ưu hóa lịch trình vận hành.
Tờ Politico cho biết, ngân sách Chính phủ năm 2015 đã chốt chi phí xây dựng HS2 chỉ dưới 56 tỷ bảng Anh (tương đương 72,3 tỷ USD) nhưng chi phí hiện bị đội lên gấp đôi (khoảng 106 tỷ bảng Anh - khoảng 135 tỷ USD) do dự chậm trễ trong triển khai thi công.
Một trong những nguyên nhân lớn dẫn đến sự chậm trễ trong thi công là điều kiện địa chất phức tạp tại khu vực thi công, đòi hỏi các biện pháp kỹ thuật đặc biệt để đảm bảo an toàn. Ví dụ, đoạn đường đi qua vùng đất sét mềm cần được gia cố bằng các biện pháp phức tạp, làm tăng thời gian và chi phí xây dựng.
Vì chi phí bị đội lên quá qua, Anh đã hủy bỏ một số phần của tuyến đường ban đầu nhằm kiểm soát chi phí và đối phó với các vấn đề phát sinh, theo tờ Construction News. Anh đã hủy bỏ chặng phía đông của tuyến, đưa hành khách đến Leeds và Sheffield, nhằm hoàn thành tiến độ phần còn lại của dự án.
Emma Head, Giám đốc Đường sắt cao tốc HS2 cho biết, tính đến cuối năm 2024, các số liệu mới nhất cho thấy phần lớn các đường hầm sâu và công tác đào đắp cần thiết cho tuyến đường sắt cao tốc dài 140 dặm (225 km) đã hoàn thành.
Cụ thể, hơn 70% các đường hầm đôi của HS2 đã được đào xong, tương đương 38 trong số 55 dặm (88 km) đường hầm của dự án. Hơn 58% công tác đào đắp bao gồm hầm cắt, bờ kè, nhà ga và cảnh quan đã được hoàn thành. Công tác xây dựng đã bắt đầu trên 158 trong tổng số 227 cầu cạn và cây cầu.
Tính đến nay, hơn 31.000 người đang làm việc cho dự án này, với 350 công trường xây dựng đang hoạt động dọc theo tuyến đường. Khi quá trình xây dựng hoàn tất, nhiều hệ thống như đường ray, đường dây điện trên cao và nguồn điện sẽ được lắp đặt để biến HS2 thành một tuyến đường sắt cao tốc vận hành hoàn chỉnh.
