Sa Tăng còn được gọi là Sa Ngộ Tĩnh (nghĩa là giác ngộ được tâm thanh tịnh) là một nhân vật đặc biệt trong Tây du ký, dù không nổi bật như Tôn Ngộ Không hay Trư Bát Giới nhưng vẫn có vai trò quan trọng trong nhóm thỉnh kinh. Ông đại diện cho sự trung thành, nhẫn nhịn và bền bỉ, luôn tận tụy làm tròn bổn phận của mình mà không có tham vọng hay tranh giành quyền lợi.
Trong suốt hành trình thỉnh kinh, Sa Tăng không có nhiều cơ hội thể hiện võ lực của mình. Thay vào đó, ông chủ yếu đảm nhận công việc khuân vác hành lý và chăm sóc sư phụ Đường Tăng. Ông chính là người trung hậu, chất phác, siêng năng và cần mẫn nhất trong ba đồ đệ của Đường Tăng. Mỗi khi đoàn gặp yêu quái, Sa Tăng thường là một trong những người đầu tiên bị bắt, cùng với sư phụ.
Sa Tăng là một nhân vật có nhiều điểm đáng quý, nhưng tính cách ba phải của ông cũng là một điểm yếu. Điều này cho thấy rằng, ngay cả những người tốt bụng và chăm chỉ cũng có thể có những khuyết điểm.
Tuy nhiên, chính sự trung hậu của Sa Tăng cũng khiến ông trở nên thụ động và ba phải. Ông hiếm khi có chính kiến riêng, thường chỉ tuân theo quyết định của Đường Tăng và không phản đối những hành động sai trái của Trư Bát Giới. Điều này khiến ông trở thành một nhân vật có phần mờ nhạt và thiếu cá tính mạnh mẽ. Điển hình là tại hồi 27, khi Tôn Ngộ Không ba lần đánh Bạch Cốt Tinh, Trư Bát Giới đã gièm pha khiến Đường Tăng hiểu lầm. Dù biết lẽ phải thuộc về Tôn Ngộ Không, Sa Tăng vẫn không dám lên tiếng can ngăn sư phụ, dẫn đến việc Ngộ Không bị đuổi về Hoa Quả Sơn.
Có thể nói, Sa Tăng là một nhân vật đặc biệt trong Tây du ký, mang trong mình cả những đức tính tốt đẹp lẫn những hạn chế. Sự trung hậu, cần mẫn của ông là điểm sáng, nhưng tính cách ba phải lại khiến ông trở thành một nhân vật không thể hiện được vai trò mạnh mẽ trong đoàn thỉnh kinh. Dù vậy, Sa Tăng vẫn là một nhân vật quan trọng, nếu thiếu ông, nhóm thỉnh kinh có lẽ sẽ mất đi một nhân tố ổn định, giúp duy trì sự cân bằng giữa một Tôn Ngộ Không nóng nảy và một Trư Bát Giới lười biếng.
Quốc Tiệp
