Sinh viên ngành Báo chí lao đao, ‘tìm nơi thực tập cũng khó’

Sinh viên ngành Báo chí lo lắng khi cơ hội tìm việc bị thu hẹp. Ảnh: Phương Lâm.

“Sinh viên báo chí ngày một đông, trong khi các cơ quan báo chí lại gần như không tuyển mới, bọn mình sẽ rất khó tìm việc. Chưa nói đến sinh viên, những anh chị làm báo đã có kinh nghiệm cũng có nguy cơ mất việc, vậy những người trẻ ít kinh nghiệm như chúng mình phải làm sao”, Lê Huyên - sinh viên năm 3, khoa Báo chí và Truyền thông tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM) - chia sẻ với Tri Thức - Znews khi được hỏi về cơ hội nghề nghiệp của sinh viên báo chí ở thời điểm hiện tại.

Vài tháng nữa mới đến kỳ thực tập, nhưng thời điểm hiện tại, Huyên cùng nhiều người bạn khác trong lớp đã ráo riết tìm cơ quan thực tập. Dù là sinh viên báo chí được đào tạo bài bản, những sinh viên như Huyên vẫn lo lắng, sợ khó tìm được suất thực tập.

Nữ sinh trăn trở cho tương lai của bản thân, đồng thời cảm thấy thiệt thòi vì cơ hội nghề nghiệp không còn rộng mở như các sinh viên khóa trước.

Sinh viên sốt ruột, chồng chất lo lắng

Lê Huyên cho hay bên cạnh ngành Báo chí đang theo học hiện tại, cô còn học thêm văn bằng 2 ngành Dược. Nữ sinh dự tính sau khi tốt nghiệp sẽ làm báo khoảng 1-3 năm để có trải nghiệm, sau đó lui về làm ngành dược vì cảm thấy ngành này có triển vọng hơn.

Thế nhưng, ở thời điểm hiện tại, nữ sinh thấy trong lòng ngổn ngang, một phần sợ sẽ ít cơ quan nhận sinh viên thực tập, một phần là sợ không tìm được việc khi ra trường.

“Trên lớp, chúng mình vẫn hay hỏi nhau về việc tìm nơi thực tập. Hiện, lớp mình có 70 người, nhưng phải đến 70% dự tính chọn thực tập ở các công ty truyền thông vì dễ tìm suất hơn. Số còn lại là những người thực sự đam mê báo chí, các bạn vẫn cố gắng tìm nơi thực tập, nhưng ai cũng lo khó được nhận”, nữ sinh chia sẻ.

Lê Huyên xác định sẽ không theo nghề báo lâu dài, chỉ làm một thời gian để trải nghiệm. Ảnh: NVCC.

Trong khi đó, chỉ hai tháng nữa là chính thức tốt nghiệp, Đỗ Dương (sinh viên năm cuối ngành Báo chí, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) cũng chung nỗi lo với Lê Huyên.

Nếu không có gì thay đổi, Dương sẽ tốt nghiệp bằng giỏi. Thế nhưng, với điểm trúng tuyển lên tới 28,8 điểm vào 4 năm trước, Dương không nghĩ cơ hội việc làm của ngành Báo chí lại “hẹp cửa” ngay trước ngưỡng tốt nghiệp.

“Cảm giác như mình đang đi đường mà không có đèn. Mình không rõ tương lai sẽ đi về đâu. Vốn dĩ ngành Báo chí đã cạnh tranh, giờ lại càng cạnh tranh hơn”, nam sinh chia sẻ.

Cơ hội việc làm ít đi, mấy tháng nay, tâm trạng của Dương luôn nặng nề, chồng chất lo lắng. Cậu thường xuyên vào trang web tuyển dụng của các đơn vị, hỏi thăm người quen, nhưng không có tiến triển gì.

Nếu có tuyển, các cơ quan báo chí thường chỉ tuyển người đã tốt nghiệp, có 2-3 năm kinh nghiệm. Bên cạnh đó, với số lượng lớn nhân sự vốn có, những người sắp tốt nghiệp như Dương khó mà cạnh tranh.

Chuyển hướng sang các vị trí nhân viên truyền thông tại các doanh nghiệp, nam sinh nhận định mức độ cạnh tranh cũng tương tự. Chưa kể lâu nay, cứ đinh ninh sẽ làm phóng viên, Dương không chuẩn có nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong ngành truyền thông.

“Mọi người đều nói không làm việc này thì có việc khác. Nhưng thực sự, với khả năng hiện, mình không chắc chắn có thể theo đuổi một ngành nghề khác”, Dương nói.

Người mới tốt nghiệp cũng lao đao

Không chỉ sinh viên sắp tốt nghiệp, trao đổi với Tri Thức - Znews, nhiều tân cử nhân lĩnh vực báo chí - truyền thông cho biết sự nghiệp của họ cũng bấp bênh.

Tốt nghiệp loại giỏi ngành Báo chí (Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM) năm 2024 nhưng hiện tại, Trâm Anh (23 tuổi) lại đang làm nhân viên marketing.

Trâm Anh cho hay sau tốt nghiệp, cô tiếp tục cộng tác ở một đài truyền hình và nghĩ rằng sẽ gắn bó thêm 2-3 năm để học hỏi, làm nghề theo đúng chuyên ngành học.

Tuy nhiên, thu nhập không được như mong muốn, cộng thêm đơn vị không có cơ chế tuyển phóng viên chính thức, cuối năm 2024, Trâm Anh quyết định dừng lại, tìm kiếm cơ hội ở cơ quan khác.

“Mình sốc, có chút hụt hẫng vì cơ hội làm nghề đang dần hẹp lại”, Trâm Anh nhẩm tính lớp có hơn 100 sinh viên, hiện tại không biết có nổi 10 bạn còn làm báo không.

Thậm chí đồng nghiệp cũ của cô cũng lao đao vì thị trường lao động ngành báo dư người, nhiều nơi không tuyển thêm, kể cả cộng tác viên. Trong khi đó, nếu chuyển sang lĩnh vực mới, các bạn buộc phải bắt đầu lại, mất ít nhất 6 tháng đến một năm.

Trâm Anh nghe nói các bạn về quê, làm việc tại các cơ quan báo chí địa phương có phần ổn hơn, nhưng hiện tại, các địa phương cũng đang xây dựng phương án sáp nhập, hợp nhất báo và đài truyền hình.

Cũng giống như tình hình lớp đại học của Trâm Anh, lớp của Đăng Khoa (25 tuổi), cựu sinh viên khoa Báo chí và Truyền thông, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP.HCM), cũng chỉ có khoảng 10% sinh viên tốt nghiệp theo nghề báo. Số còn lại, Khoa cho biết các bạn đều làm trái ngành, hoặc làm truyền thông vì cơ hội việc làm rộng mở hơn.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, Khoa cho biết bản thân cậu cũng làm trái ngành, không làm báo, nhưng lý do là cảm thấy tính cách bản thân không phù hợp nên không chọn, không phải do thị trường việc làm.

Nhưng với những người bạn khác cùng lớp, nhiều người quyết định chuyển hướng vì cảm thấy nghề báo khó thăng tiến, cơ hội việc làm cũng không rộng mở như lĩnh vực truyền thông hoặc các lĩnh vực khác.

“Thời điểm mình tốt nghiệp đại học, thị trường việc làm báo chí chưa đến mức hẹp cửa như bây giờ. Nhưng hồi đó, giảng viên trường mình cũng từng đề cập đến thị trường việc làm báo sẽ bị ảnh hưởng và khó tìm việc hơn”, Khoa chia sẻ.

Để không ảnh hưởng con đường sự nghiệp, nhiều sinh viên Báo chí chọn học thêm kỹ năng mới hoặc bắt đầu lại. Ảnh minh họa: Pexels.

Học thêm kỹ năng mới hoặc bắt đầu lại

Dù cơ hội việc làm đúng ngành hẹp lại, Trâm Anh thấy mừng vì dừng cộng tác ở đài truyền hình sớm hơn các bạn khác, có cơ hội để bắt đầu ở lĩnh vực mới sớm hơn. Cô coi đây là cơ hội để bước ra khỏi vùng an toàn của mình.

Sau 4 tháng, cô trúng tuyển vị trí hiện tại, phụ trách Social Content - một nhánh của marketing - cho một doanh nghiệp.

“Ban đầu, mình cũng tiếc 4 năm học hành, không ai muốn làm trái ngành cả”, Trâm Anh cho hay bắt đầu lại với marketing, cô phải vừa học, vừa làm, chấp nhận đi chậm hơn.

May mắn, dù không đúng ngành học, cô vẫn áp dụng được những kiến thức, kỹ năng đã tích góp trong quá trình học báo, làm báo vào công việc mới như quay, dựng, thiết kế.... Nếu có cơ hội, Trâm Anh vẫn muốn quay trở lại làm phóng viên khi thị trường lao động ngành này ổn định hơn.

Trong khi đó, thời gian không còn nhiều, với hy vọng có việc làm tốt sau ra trường, Đỗ Dương “chạy đua” bổ sung thêm một số kỹ năng như tiếng Anh, tìm hiểu kiến thức về kinh tế, chứng khoán…

Phương án cuối cùng, nếu không tìm được công việc đúng ngành học, Dương sẽ làm trái ngành, có thể chuyển là lĩnh vực marketing. Trong khi đó, một vài người bạn của nam sinh tâm sự có thể sẽ học lên thạc sĩ để tăng cơ hội tìm việc trong lĩnh vực báo chí - truyền thông.