Ảnh minh họa tạo bởi AI
Ngày 8/10, UBND thành phố Đà Nẵng, phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Hiệp hội Blockchain & Tài sản số Việt Nam (VBA) tổ chức Diễn đàn "Đối thoại chính sách tài sản mã hóa: Từ Quản lý rủi ro đến Kiến tạo thị trường".
Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, quy mô thị trường tài sản mã hoá toàn cầu hiện đã vượt 4.270 tỷ USD và được JP Morgan Chase dự báo có thể chạm ngưỡng 10.000 tỷ USD vào năm 2030, tương đương mức tăng 2,5 lần chỉ trong 5 năm tới. Cùng với đó, hơn 600 triệu người dùng đang tham gia giao dịch mỗi ngày, với giá trị giao dịch 24 giờ đạt hơn 204 tỷ USD trên 850 sàn giao dịch.
Đáng chú ý, khoảng 60 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã ban hành khung pháp lý dành riêng cho thị trường tài sản mã hoá, trong đó gần một nửa có quy trình cấp phép rõ ràng cho các sàn giao dịch.
Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Tô Trần Hòa, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường Chứng khoán, UBCKNN, cho biết thị trường tài sản mã hoá là cơ hội cho Việt Nam bứt phá tăng trưởng. Nghị quyết số 05 của Chính phủ và Nghị quyết 222 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là những bước tiến nền tảng để các định chế tài chính, doanh nghiệp công nghệ và nhà đầu tư tham gia thị trường một cách minh bạch.
Trả lời câu hỏi trực tiếp tại Diễn đàn về việc cấp phép sàn giao dịch theo Nghị quyết 05 và quy định thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo lập Trung tâm tài chính quốc tế theo Nghị quyết 222, ông Tô Trần Hoà nhấn mạnh, doanh nghiệp được cấp phép làm thành viên trong Trung tâm tài chính quốc tế sẽ chỉ phục vụ người nước ngoài theo Nghị quyết 222. Còn các sàn giao dịch muốn phục vụ người Việt Nam phải được Bộ Tài chính cấp phép theo Nghị quyết 05 của Chính phủ.
"Sau thời hạn 6 tháng kể từ đơn vị cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá (VASP) đầu tiên được cấp phép, nhà đầu tư Việt Nam giao dịch tài sản mã hóa không thông qua VASP do Bộ Tài chính cấp phép tùy theo tính chất, mức độ vi phạm sẽ bị xử lý", ông Tô Trần Hoà nhấn mạnh.
Từ góc nhìn của cơ quan giám sát tài chính – ngân hàng, bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền (NHNN Việt Nam), cho rằng Nghị quyết 05 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện thực hóa các cam kết của Việt Nam với Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính quốc tế (FATF) về quản lý tài sản mã hoá. Theo bà, quy định này giúp Việt Nam khắc phục những tồn tại được FATF nêu ra và thể hiện trách nhiệm của Việt Nam sau khi được đưa vào Danh sách xám từ tháng 6/2023.
Bà Thơ nhấn mạnh, việc đặt ra các yêu cầu phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố ngay từ giai đoạn thí điểm, như định danh khách hàng với giao dịch từ 1.000 USD trở lên, giám sát và báo cáo các giao dịch bất thường, cũng như lưu trữ dữ liệu trong nước đến 10 năm (gấp đôi thời hạn quy định tại Luật Phòng chống rửa tiền), không nhằm siết chặt đổi mới, mà để tạo dựng niềm tin, bảo vệ nhà đầu tư và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Bà cho rằng, thị trường tài sản mã hoá là lĩnh vực mới, tiềm năng lớn nhưng cũng nhiều rủi ro, vì vậy các cơ quan quản lý sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và nhà đầu tư nhằm xây dựng một thị trường an toàn, minh bạch và hiệu quả.
Ông Phan Đức Trung – Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA), Chủ tịch Công ty 1Matrix cũng nhận định rằng song song với cơ hội mở rộng thị trường, các rủi ro an toàn tài chính đang gia tăng rõ rệt.
Theo số liệu từ Trung tâm Khiếu nại Tội phạm Mạng (IC3) thuộc FBI, năm 2024, thiệt hại toàn cầu do lừa đảo tài sản số lên tới 9,3 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm trước; trong đó, Việt Nam nằm trong nhóm 6 quốc gia có dòng tiền gian lận cao nhất thế giới. Đây là lời cảnh tỉnh về tầm quan trọng của cơ chế giám sát để duy trì niềm tin thị trường.
Trong bối cảnh này, ông Trung cho rằng công nghệ tuân thủ (regtech) trở thành cầu nối giữa sáng tạo và quản lý rủi ro. Việc triển khai các giải pháp như định danh điện tử (eKYC), AI chống giả mạo, phân tích dữ liệu lớn, hay truy vết giao dịch on-chain đã chứng minh khả năng phát hiện sớm hành vi bất thường, hỗ trợ công tác điều tra và bảo vệ nhà đầu tư.
"Khi được áp dụng đúng cách, công nghệ giúp cơ quan quản lý tăng hiệu quả giám sát, đồng thời kiến tạo môi trường minh bạch cho đổi mới sáng tạo. Cách tiếp cận này cho thấy, tuân thủ và phát triển thị trường không phải hai cực đối lập, mà có thể song hành và củng cố lẫn nhau", ông Trung nhận định.
