Nhà máy điện hạt nhân Olkiluoto 3 của Phần Lan.
Phần Lan đang phải đối phó với một vấn đề bất thường: nguồn điện dồi dào đến mức giá điện đã rơi về mức dưới 0.
Trong khi phần lớn châu Âu đối mặt với khủng hoảng năng lượng, quốc gia Bắc Âu này thông báo giá điện của họ đã giảm xuống dưới 0 đồng trước 12h trưa.
Điều này có nghĩa giá năng lượng trung bình trong ngày vẫn ở mức dưới 0 đồng, Jukka Ruusunen, CEO của mạng lưới điều hành điện Phần Lan Fingrid nói với Yle.
Trên thực tế, giá điện về dưới mức 0 không có nghĩa người Phần Lan được trả tiền để sử dụng điện. Họ vẫn phải trả khoản phí thỏa thuận sử dụng điện nhưng giá tính trên công tơ điện thì không.
Việc giá điện tại đây về mức âm là nhờ năng lượng tái tạo tại đây bất ngờ dư thừa, trong khi người Phần Lan cũng cắt giảm sử dụng năng lượng do khủng hoảng Nga – Ukraine. “Giờ đây chúng tôi đã đủ điện và nó gần như không phát thải”, Ruusunen nói với Yle.
Phần Lan đi từ thiếu điện đến dư thừa chỉ trong vài tháng
Tin tức này giống một bước ngoặt đối với một quốc gia mà chỉ vài tháng trước, chính phủ đã kêu gọi người dân cần tiết kiệm điện một cách nghiêm túc.
“Mùa đông năm ngoái, điều duy nhất mọi người nói về là lấy thêm điện ở đâu. Giờ đây, chúng tôi đã nghĩ cách hạn chế sản xuất điện. Chúng tôi đã đi từ thái cực này sang thái cực khác”, ông Ruusunen nói.
Đất nước này đã đối mặt với khủng hoảng năng lượng sau khi dừng nhập khẩu từ Nga như một phản ứng trước động thái Nga hiện diện quân sự ở Ukraine.
Nhưng một lò phản ứng hạt nhân mới được đưa vào vận hành vào tháng 4 năm nay, cung cấp một nguồn năng lượng mới đáng kể cho 5,5 triệu người dân Phần Lan.
Olkiluoto 3, lò phản ứng hạt nhân mới đầu tiên được khánh thành ở châu Âu trong hơn 15 năm đã giảm giảm giá điện ở Phần Lan 75%, từ 245,98 euro/MWh hồi tháng 12/2022 xuống còn 60,55 euro/MWh vào tháng 4.
Quốc gia này đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2035 và đang thúc đẩy sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo. Ông Ruusunen nói rằng Phần Lan muốn gió trở thành nguồn năng lượng chính vào năm 2027.
Một yếu tố khác nữa khiến Phần Lan dư thừa điện là tình trạng băng tan - gây cảnh báo lũ lụt ở một số quốc gia Bắc Âu. Điều này đẩy các nhà máy thủy điện của nước này vào tình trạng chạy quá tốc độ và cung cấp lượng điện dồi dào.
“Trong mùa lũ (mùa xuân), điện sẽ dư thừa nhiều hơn do sản xuất không thể bị chậm lại. Do lượng nước lớn, thủy điện gần như không thể điều tiết lượng điện vào mùa xuân”, ông Ruusunen nói.
Giá điện quá thấp cũng là vấn đề
Phần Lan hiện phải đối phó với vấn đề bất thường: các nhà khai thác năng lượng có thể không còn hoạt động bình thường nếu điện có giá thấp hơn chi phí sản xuất. Do thủy điện không thể sản xuất chậm lại hoặc dừng, các nhà sản xuất điện hạt nhân đang tìm cách hạn chế sản xuất.
