Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành quyết định 1125 phê duyệt đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060 do liên danh tư vấn Viện Quy hoạch đô thị và Nông thôn Quốc gia, Viện Quy hoạch miền Nam và Công ty TNHH MTV Không Gian Xanh thực hiện.
Phạm vi lập quy hoạch có tổng diện tích khoảng 2.123,29 km2, bao gồm toàn bộ diện tích hành chính hiện hữu của TPHCM (2.095,5 km2) với TP Thủ Đức 16 quận và 5 huyện và mở rộng theo hướng khai thác không gian biển với các dự án trọng điểm như Khu đô thị lấn biển Cần Giờ, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đã được phê duyệt chủ trương đầu tư.
TPHCM hướng đến xây dựng môi trường sống chất lượng cao, phát triển hài hòa về kinh tế, văn hóa.
Tầm nhìn đến năm 2060, TPHCM sẽ là một thành phố hiện đại, văn minh, nghĩa tình; đạt trình độ phát triển tương đương các đô thị hàng đầu trên thế giới. TPHCM được xác định là trung tâm kinh tế tài chính dịch vụ của khu vực châu Á, giữ vai trò động lực phát triển vùng Đông Nam Bộ và cả nước.
TPHCM hướng đến xây dựng môi trường sống chất lượng cao, phát triển hài hòa về kinh tế, văn hóa, thu hút các tập đoàn đa quốc gia và định chế tài chính toàn cầu. Mô hình đô thị sẽ thúc đẩy sáng tạo, phát triển kinh tế tri thức và công nghệ cao, gia tăng giá trị kinh tế xã hội thông qua tổ chức không gian linh hoạt, hiệu quả.
6 vùng đô thị
Theo quy hoạch mới, TPHCM sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, được tổ chức thành 6 phân vùng là Trung tâm, Đông, Tây, Bắc, Nam và Đông Nam. Mỗi vùng sẽ có chức năng tổng hợp, gắn với các khu vực phát triển trọng điểm quốc gia và quốc tế, hướng đến tạo lập môi trường sống, làm việc và sáng tạo chất lượng cao.
TPHCM cũng được xác định là đô thị loại đặc biệt trực thuộc Trung ương, là trung tâm hàng đầu về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước. TPHCM đồng thời là trung tâm tài chính, thương mại, du lịch và logistics trong khu vực Đông Nam Á, có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh, và là đầu mối hạ tầng số quan trọng của cả nước.
Đồng thời đây cũng là đầu mối giao thông, hạ tầng số quan trọng trong vùng Đông Nam Bộ, quốc gia và quốc tế; là trung tâm liên kết vùng, đầu mối kết nối các loại hình vận tải đa phương thức của Vùng trọng điểm phía Nam. Một trong những địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng an ninh khu vực miền Đông Nam Bộ và cả nước.
TPHCM sẽ phát triển đô thị kết hợp hệ thống giao thông công cộng, kết nối thuận lợi với mạng lưới giao thông quốc gia, quốc tế, tạo hành lang phát triển kinh tế. Rừng ngập mặn Cần Giờ và hệ thống sông rạch (sông Sài Gòn, Đồng Nai, Cần Giuộc, kênh Thầy Cai, Xáng…) là khung cấu trúc tự nhiên, kết hợp công viên cây xanh, tạo mạng lưới không gian sinh thái và hành lang thoát nước, quản lý ngập lụt.
Theo quy hoạch mới, TPHCM sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, được tổ chức thành 6 phân vùng.
Đồ án cũng xác định phát triển nhà ở chung cư chiếm tỷ trọng lớn trong các loại hình xây dựng nhà ở mới; khuyến khích phát triển theo mô hình đô thị nén, đồng bộ về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, gắn với việc hình thành, mở rộng các khu vực có nhu cầu sử dụng lao động như khu công nghiệp, các trung tâm dịch vụ, trường đại học... để cung cấp chỗ ở tại chỗ cho các đối tượng lao động và tối ưu khoảng cách đi lại.
Phát triển các khu nhà ở xã hội tập trung, nhà ở công nhân, nhà ở học sinh, sinh viên... đồng bộ với việc phát triển các trung tâm đào tạo, khu công nghiệp, khu chế xuất tại các phân vùng phát triển của thành phố, tập trung về các khu chức năng của đô thị, các khu vực phát triển TOD và các khu vực trọng điểm phát triển với tổng quy mô quỹ đất đến năm 2040 khoảng 1.400 ha. Ưu tiên phát triển quỹ nhà ở chi phí thấp và nhà ở cho thuê, xây dựng nhà ở cho học sinh, sinh viên; xây dựng quỹ nhà ở chính sách (dành cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng).
Vẽ lại hệ thống giao thông
Về giao thông, sẽ tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện, phát triển hệ thống giao thông liên vùng tuân thủ quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bao gồm cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, TPHCM - Mộc Bài (Tây Ninh), TPHCM - Tiền Giang - Bến Tre - Trà Vinh - Sóc Trăng. Đẩy nhanh hoàn thiện đường Vành đai 3 và đầu tư xây dựng đường Vành đai 4. Tiếp tục hoàn thiện việc nâng cấp, mở rộng các tuyến đường bộ quốc lộ như quốc lộ 1, quốc lộ 13, quốc lộ 22, quốc lộ 22C, quốc lộ 50, quốc lộ 50B và đoạn đường ven biển từ cao tốc Bến Lức - Long Thành đến điểm cuối ranh tỉnh Tiền Giang.
Tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện, phát triển các đường dẫn cao tốc như đường dẫn cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, đường dẫn cao tốc TPHCM - Trung Lương, đường dẫn cao tốc TPHCM - Chơn Thành - Hoa Lư (Bình Phước).
Bổ sung tuyến kết nối với Cảng hàng không quốc tế Long Thành từ trung tâm TPHCM qua cầu Phú Mỹ 2. Bổ sung kết nối về phía Đông với Đồng Nai qua cầu Đồng Nai 2 để giảm tải cho quốc lộ 1A và đường cao tốc TPHCM - Long Thành - Dầu Giây. Bổ sung kết nối TP Thủ Đức với Nhơn Trạch - Đồng Nai qua cầu Cát Lái phục vụ giao thông liên đô thị và tăng cường kết nối đường bộ từ ga Thủ Thiêm, trung tâm TPHCM đến Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Kết nối đường ven biển từ Gò Công (Tiền Giang) qua cửa sông Soài Rạp đến Cần Giờ và kéo dài đến cao tốc Bến Lức - Long Thành (Đồng Nai) thông qua đường vào cảng Phước An để hỗ trợ cho các cụm cảng biển dự kiến tại Cần Giờ và các tuyến đường bộ khác kết nối với các tỉnh Đồng Nai, Long An, Bình Dương, Tiền Giang.
Nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - TPHCM hiện hữu, xây dựng các tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đường sắt Trảng Bom - Hòa Hưng - Tân Kiên. Bổ sung tuyến đường sắt tiềm năng Thủ Thiêm - Tân Kiên, đường sắt TPHCM - Cần Thơ, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu, đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh, đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, đường sắt TPHCM - Tây Ninh, đường sắt chuyên dụng kết nối cảng Hiệp Phước.
Quy hoạch nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội - TPHCM hiện hữu, xây dựng các tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Đáng chú ý, quy hoạch mới hình thành mới các khu công nghệ cao với tổng diện tích khoảng 2.200 - 2.600 ha. Tập trung phát triển chức năng công nghiệp gồm 33 khu công nghiệp, 3 khu chế xuất và 7 cụm công nghiệp, quy mô khoảng 9.200 - 10.200 ha tại các khu vực dọc theo Vành đai 3, tuyến tránh của Quốc lộ 22, cảng Hiệp Phước và một số khu vực thuận lợi kết nối giao thông và chuyển đổi chức năng tại Bình Chánh, Củ Chi, Bắc Cần Giờ hiện nay...
Phát triển 10 trung tâm logistics tại Cát Lái, Long Bình, Linh Trung, khu công nghệ cao (TP Thủ Đức), Tân Kiên (Bình Chánh), Hiệp Phước (Nhà Bè), Củ Chi, Hóc Môn và Bình Khánh (Cần Giờ), gắn với Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, cảng biển, cảng cạn và các ga đầu mối đường sắt, tuyến đường bộ liên vùng với tổng quy mô khoảng 490 - 600 ha, trở thành các hạt nhân của các khu vực trọng điểm phát triển trong thành phố.
Hình thành khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ, nông nghiệp hữu cơ , nông nghiệp đô thị tại khu vực Củ Chi, Nhà Bè, Cần Giờ, Bình Chánh hiện nay kết hợp du lịch, mô hình nghỉ dưỡng, trải nghiệm hoạt động sản xuất nông nghiệp.
