Đau đầu vì phải ‘tự nguyện’ đóng đủ loại tiền quỹ phụ huynh

Đủ hạng mục thu chi do ban đại diện cha mẹ học sinh đặt ra khiến phụ huynh mệt mỏi. Ảnh: Alexey Tulenkov.

“Quỹ lớp, quỹ trường, xã hội hóa. Nhà có 4 con đi học, mình thấy nặng gánh quá”.

Đó là chia sẻ của một phụ huynh tại một diễn đàn lớn. Đến hẹn lại lên, cứ đầu năm học, câu chuyện về quỹ lớp, quỹ trường, xã hội hóa, ủng hộ hay ban đại diện cha mẹ học sinh vận động thu tiền lại nóng lên với hàng loạt bài chia sẻ trên các diễn đàn mạng xã hội.

Bực bội vì đủ thứ quỹ

Trong buổi họp phụ huynh đầu năm học, chị Nguyễn Tâm, phụ huynh có 2 con đang học tiểu học ở Hà Nội, được ban phụ huynh thông báo số tiền quỹ cần đóng cho học kỳ một. Kỳ này, số quỹ được tính cho mỗi trẻ là 800.000 đồng, dùng để phục vụ cho các hoạt động của riêng lớp như tặng quà giáo viên ngày 20/11, tổ chức liên hoan cho các con.

Tuy nhiên, điều đáng nói là ban phụ huynh chỉ đọc danh sách các khoản dự chi cho đầu năm học mà không có file in hay file mềm cụ thể. Với chị Tâm, số tiền 800.000 đồng không nhỏ nên chị muốn đọc kỹ trước khi đóng. Nhưng do cả lớp không ai ý kiến, chị đành im lặng vì sợ đòi hỏi sẽ thành người lạc loài.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, chị Tâm cho biết thu nhập của vợ chồng chị chưa đến 20 triệu đồng/tháng nên chị phải chi li đong đếm từng đồng mỗi khi đóng tiền cho con. Học kỳ một của năm học này, ngoài quỹ lớp do ban phụ huynh thu, gia đình chị còn phải đóng thêm khoảng 5 triệu đồng cho các khoản khác trên lớp như cơ sở vật chất, tiền sơn sửa lại lớp, bảo hiểm, các tiết học ngoại khóa…

Người mẹ nói rằng dù những tiết học ngoại khóa là tự chọn, chị vẫn không dám từ chối vì sợ con lạc loài khi lên lớp. May mắn là các khoản tiền này được chia ra đóng 3 lần cho mỗi kỳ học nên gia đình chị “dễ thở” hơn đôi chút.

“Bây giờ các con đi học, động chút là tiền. Dù được miễn học phí, các khoản khác như quỹ lớp, quỹ trường hay tiền cơ sở vật chất cũng rất nặng gánh”, chị Tâm chia sẻ.

Không riêng chị Tâm, đầu năm học, dù đã cho con học trường tư thục, chị Ngọc Lan (phụ huynh tại phường Nghĩa Đô, Hà Nội) vẫn nhận “trát” đóng quỹ lớp từ ban phụ huynh.

Trong khi năm trước, chị Lan chỉ phải đóng chưa tới 1 triệu đồng thì năm nay, ban phụ huynh ở lớp mới thông báo thu 2 triệu đồng/người/năm học, dù các con vẫn đang học mầm non.

Lớp có 27 em, nếu đóng đủ, quỹ lớp năm nay sẽ lên tới 54 triệu đồng. Lướt qua kế hoạch sử dụng, chị Lan cho biết có nhiều khoản chi cho hoạt động của các con như tổ chức sinh nhật, quà cuối năm, quà khen thưởng, tổ chức văn nghệ…

Song cá nhân chị thấy một số khoản không hợp lý, như chi tổ chức hội trại tới 4 triệu đồng. Chị kể năm nào trường cũng tổ chức chương trình này, nhưng vài lớp chung một trại và chỉ trang trí đơn giản để các lớp trưng bày, hoạt động trong một ngày. Vì vậy, chị cho rằng chi tới 4 triệu đồng là không cần thiết.

Hay một số khoản khác, chị Lan cũng thấy khó hiểu như tặng hoa, quà cho nhà trường dịp khai giảng, 20/11, tổng kết. Người mẹ cho rằng những khoản này là không hợp lý bởi mỗi năm học, gia đình chị đã đóng 5 triệu đồng phí xây dựng và phát triển trường, vậy mà các dịp lễ chung vẫn phải chi quỹ lớp riêng.

Bên cạnh đó, trong số 54 triệu đồng tiền quỹ lớp, chị Lan cho hay có tới 20 triệu đồng dùng để chi cho giáo viên - tức là tặng quà giáo viên nhân dịp Tết Trung thu, 20/10, 20/11, 8/3, Tết Nguyên đán, quà kỷ niệm cuối năm…

Tuy nhiên, dù đóng 2 triệu đồng quỹ lớp, người mẹ cho biết khoản này chỉ chi cho các hoạt động thực hiện trong trường. Nếu ban phụ huynh tổ chức các buổi vui chơi bên ngoài cho trẻ, phụ huynh vẫn phải đóng thêm.

"Mỗi năm, tôi đóng về trường khoảng 150 triệu đồng cho học phí và phụ phí, vậy mà vẫn phải đóng thêm quỹ tới 2 triệu đồng. Tôi nghĩ quỹ lớp vẫn nên có, nhưng mức thu chi cần hợp lý hơn", chị Lan chia sẻ.

Những khoản quỹ khổng lồ khiến nhiều phụ huynh đặt nghi vấn về tính minh bạch của việc thu chi cho năm học. Ảnh: Chí Hùng.

Ban đại diện cha mẹ học sinh được thu những khoản nào?

Không riêng chị Lan hay chị Tâm, trên các diễn đàn dành cho cha mẹ học sinh, nhiều phụ huynh cũng từng đăng bài, bình luận phản ánh về những bất cập trong việc thu quỹ lớp, quỹ trường.

Cuối tháng 9, một phụ huynh cho biết anh từng yêu cầu ban phụ huynh công khai thu chi để tránh ảnh hưởng đến uy tín của lớp, trường nhưng không nhận được phản hồi.

Một tài khoản ẩn danh cũng từng chia sẻ bảng chi tiền quỹ phụ huynh của năm học trước, cho thấy trong một năm học, ban phụ huynh chi hơn 78 triệu đồng, trong đó có khoản tiền 27 triệu đồng hỗ trợ quét dọn vệ sinh.

Tại TP.HCM, mới đây, phụ huynh có con học lớp 6 tại trường THCS Nguyễn Hiền (phường Tân Thuận) cũng mới phản ánh với báo chí rằng họ bị ép đóng một triệu đồng tiền quỹ để sắm tivi, máy lạnh, đồng hồ treo tường... Các phụ huynh còn nói rằng ban đại diện cha mẹ học sinh đưa ra nhiều khoản đóng góp thừa thãi khiến một số phụ huynh không đồng tình.

Đại diện nhà trường đã xác nhận vụ việc và cho biết những khoản thu này do phụ huynh đề xuất để phục vụ học sinh. Nhà trường đã yêu cầu ban đại diện cha mẹ học sinh không cào bằng mà chỉ thu trên sự tự nguyện đóng góp, không được bắt ép. Hiện, nhà trường đã triệu tập ban đại diện các lớp để làm việc và yêu cầu hoàn tiền cho phụ huynh.

Theo quy định, ban đại diện cha mẹ học sinh là tổ chức của phụ huynh học sinh được bầu ra với nhiệm vụ là cầu nối giữa nhà trường và gia đình. Ban đại diện cha mẹ học sinh chỉ được thu 2 khoản, gồm kinh phí để tổ chức hoạt động của ban đại diện có được từ sự ủng hộ tự nguyện của và nguồn tài trợ hợp pháp khác.

Kinh phí hoạt động của ban đại diện trường được trích từ kinh phí hoạt động của các ban đại diện lớp theo khuyến nghị của cuộc họp toàn thể các trưởng ban đại diện lớp đầu năm học.

Thông tư 55/2011 của Bộ GD&ĐT đã nêu rõ ban đại diện phụ huynh không được quyên góp của người học và gia đình người học những khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện và không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của ban. Cụ thể, 8 khoản tiền không được thu gồm:

Việc thu, chi kinh phí của ban đại diện phải đảm bảo nguyên tắc công khai, dân chủ; không quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh.

Mặc dù các văn bản đã ghi rõ ràng các khoản được và không được thu trong nhà trường, tuy nhiên, những năm gần đây, việc lạm thu, biến tướng vẫn âm ỉ diễn ra trong các nhà trường.