Du ca thực thụ, sống bằng âm nhạc và cho âm nhạc
Nhạc sĩ Trần Tiến sinh năm 1947 trong một gia đình nghệ thuật nổi tiếng - em trai của NSND Trần Hiếu và là cậu của ca sĩ Trần Thu Hà. Tuổi trẻ của ông không bắt đầu bằng âm nhạc. Chàng trai yêu toán, từng mơ làm nhà khoa học nhưng định mệnh lại đưa ông đến với sân khấu khi được tuyển vào làm hậu đài cho một đoàn văn công Hà Nội.
Nhạc sĩ Trần Tiến.
Từ đó, Trần Tiến cùng đoàn văn công rong ruổi khắp miền Trung, đến cả những tuyến lửa như Vĩnh Linh, Quảng Bình, nơi mưa bom bão đạn rền vang. Trong khói lửa chiến tranh, những giai điệu đầu tiên của ông cất lên: Cô gái Sầm Nưa xinh đẹp, Bài ca thanh niên ra tiền tuyến... hai bài hát đoạt giải A cuộc thi Tiếng hát át tiếng bom và mở ra một phong cách âm nhạc đậm chất đời của Trần Tiến.
Sau chiến trường, ông về học Nhạc viện Hà Nội, tốt nghiệp khoa thanh nhạc và sáng tác giao hưởng năm 1978. Những ca khúc đầu tiên thời hậu chiến như Giai điệu Tổ quốc, Vết chân tròn trên cát, Những đôi mắt mang hình viên đạn... nhanh chóng đi vào lòng người, nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và khát vọng sống của một thế hệ.
Đến thập niên 1980, Trần Tiến thành lập ban nhạc rock Đen-Trắng, đi lưu diễn khắp nơi, thổi làn gió mới vào âm nhạc Việt. Giai đoạn sau, ông lập nhóm Du ca đồng nội - hát để quyên góp tiền xây trường cho trẻ mồ côi. Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh từng gọi ông là "ông vua nhạc Pop" - một người du ca thực thụ, sống bằng âm nhạc và cho âm nhạc.
Không gục ngã giữa lằn ranh sinh tử
Năm 2020, khi ở tuổi 73, Trần Tiến phát hiện bị ung thư vòm họng giai đoạn 4. Tin dữ khiến người yêu nhạc bàng hoàng, bởi ông vốn là biểu tượng của sức sống mãnh liệt. Trần Tiến phải trải qua hơn 30 lần xạ trị, nhiều lần tưởng chừng không thể gượng dậy. Nhưng trong khoảnh khắc mệt mỏi nhất, âm nhạc lại cứu ông một lần nữa.
"Đến lần xạ trị thứ 30, tôi không dậy nổi. Nhưng những giai điệu nói với tôi: Trần Tiến đâu, dậy đi, đừng hèn thế! Và tôi viết bài Không gục ngã để động viên chính mình", ông kể với PV VietNamNet.
Bài hát ấy trở thành tuyên ngôn sống của ông - cũng là lời nhắn gửi cho những ai đang chống chọi bệnh tật: "Còn 1 ngày được sống, hãy sống thật trọn vẹn".
Nhạc sĩ Trần Tiến vừa nhận Giải thưởng Lớn - Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội.
Giữa hành trình ấy, ông vẫn không rời âm nhạc. Dù bác sĩ khuyên hạn chế làm việc, ông vẫn miệt mài viết, hát, luyện tập mỗi ngày. "Bác sĩ bảo tôi đừng sáng tác nữa. Thế thì sống để làm gì? Không vui thì chóng chết lắm. Còn hát được là còn sống", nhạc sĩ chia sẻ.
Hai con gái của ông hiện định cư ở nước ngoài. Đã hơn chục năm nay, Trần Tiến rời TPHCM để sống cùng vợ ở Vũng Tàu. Căn nhà nhỏ ven biển là nơi ông tìm thấy sự bình yên sau bao sóng gió. Buổi sáng, ông dậy sớm đi dạo, tập thể dục, ngắm biển rồi ngồi bên cây đàn guitar, ghi lại những giai điệu bất chợt đến. Cuộc sống của ông giản dị nhưng không buồn tẻ, bởi với Trần Tiến "ngày nào còn được nghe sóng vỗ, còn được hát là còn may mắn".
Vẫn với tính cách hóm hỉnh, ông đùa: "Tôi đang ở tuổi ăn, tuổi ngủ, tuổi yêu". Câu nói ấy vừa hài hước, vừa toát lên tinh thần lạc quan của người nghệ sĩ đã từng đi qua cơn bạo bệnh.
Nhạc sĩ Trần Tiến hát "Không gục ngã"
