 |
| 1. Luôn đổ lỗi khi có điều không ổn: Bạn có cảm thấy nhẹ nhõm khi đẩy trách nhiệm sang cho người khác không? Nếu có, đó là một dấu hiệu cho thấy bạn đang trốn tránh sự thật không mấy dễ chịu về mình. Việc đổ lỗi cho người khác thực chất là một cơ chế phòng vệ tâm lý, nó giúp bảo vệ hình ảnh bản thân. Tuy nhiên, việc lạm dụng điều này này sẽ kìm hãm sự phát triển, phá vỡ niềm tin trong các mối quan hệ và khiến bạn không học hỏi được từ những sai lầm của mình. |
 |
| 2. Liên tục bao biện: Việc liên tục đưa ra lý do để bào chữa có vẻ nhẹ nhàng hơn so với việc trực tiếp đổ lỗi, nhưng thực chất chúng có chung mục đích là trốn tránh trách nhiệm. Nó cho thấy một cá nhân thiếu khả năng đối mặt với sự thật, thiếu trách nhiệm với hành động của mình. Dần dần, họ mất đi sự tôn trọng từ mọi người xung quanh. |
 |
| 3. Luôn cho mình là nạn nhân: Tất cả chúng ta đều đối mặt với những trở ngại và thử thách, đó là một phần của cuộc sống. Tuy nhiên, nếu ai đó luôn tự nhận mình là nạn nhân, đây có thể là dấu hiệu cho thấy họ thiếu trách nhiệm. Tâm lý nạn nhân bao gồm việc đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh, thao túng sự đồng cảm của mọi người. |
 |
| 4. Thay đổi tiêu chuẩn: Dấu hiệu rõ ràng của những người thích trốn tránh trách nhiệm là họ thường xuyên thay đổi tiêu chuẩn. Nếu mọi việc suôn sẻ, họ sẽ nhận hết công lao về mình, coi đó là minh chứng cho sự tài giỏi. Nhưng nếu thất bại, lỗi lầm sẽ thuộc về bất cứ ai trừ họ. |
 |
| 5. Giải thích dài dòng: Thay vì thẳng thắn nhìn nhận vấn đề, họ thường đi sâu vào tiểu tiết, đưa ra hàng loạt lý do, tình huống khách quan, hay thậm chí là đổ lỗi cho những yếu tố không liên quan. Những lời giải thích này không nhằm mục đích làm rõ vấn đề hay tìm cách khắc phục, mà chủ yếu là để biện minh cho hành động của bản thân, tự bảo vệ mình khỏi việc bị coi là có lỗi. |
 |
| 6. Phản ứng phòng thủ khi nhận góp ý: Với những người hay né tránh trách nhiệm, việc được góp ý thường bị coi như một lời chỉ trích hay thậm chí là tấn công cá nhân. Thay vì lắng nghe để cải thiện, họ vội vàng biện minh hoặc phản ứng gay gắt. Mục đích của hành vi này là để né tránh việc đối mặt với sự thật rằng họ có thể đã mắc lỗi. |
 |
| 7. Phủ nhận hoặc giảm nhẹ vấn đề: Khi ai đó phủ nhận thực tế hoặc cố gắng giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của vấn đề, đó thường là dấu hiệu của việc trốn tránh trách nhiệm. Họ có thể nói rằng "mọi chuyện không đến mức nghiêm trọng" hay "đâu phải lỗi hoàn toàn của tôi" nhằm né tránh việc thừa nhận sai sót. Thay vì đối mặt với hậu quả và tìm cách khắc phục, họ chọn cách lờ đi, hy vọng nó tự biến mất. Cách hành xử này không chỉ làm chậm tiến trình giải quyết mà còn ảnh hưởng đến sự tin tưởng và hợp tác trong quá trình làm việc hay các mối quan hệ cá nhân. |
Khoảng cách lớn nhất giữa người với người chính là sự hiểu biết về thế giới. Rất ít người có nhận thức sâu sắc và đúng đắn về bản chất để tìm ra hướng thay đổi đúng đắn. Vì con người chính là nhân tố quan trọng nhất để thay đổi thế giới, nên nếu bạn hiểu sai về mình, định hướng sai con đường mình đi thì thế giới sẽ thay đổi theo hướng bạn không mong muốn.
Lý giải sâu hơn về điều này, tác giả Thuỷ Mộc Nhiên trong Từ Thành Nhân Đến Thành Công đã thể hiện quan điểm cụ thể rằng: Để thay đổi thế giới, chúng ta phải biết cách khai thác tiềm năng trong mình, nhìn sâu vào lòng người, tìm hiểu bản chất, tính cách của họ. Suy cho cùng, mọi vấn đề trên đời đều là vấn đề của con người, bao gồm tính cách, sự tu dưỡng và khuôn mẫu.
