Chungin “Roy” Lee, sinh viên ngành khoa học máy tính tại Đại học Columbia, vừa quyết định chuyển đến San Francisco – nhưng không phải để gia nhập một gã khổng lồ công nghệ nào cả. Thay vào đó, Lee đang xây dựng một startup với mô hình kinh doanh đầy tranh cãi: giúp các lập trình viên sử dụng AI để gian lận trong các buổi phỏng vấn tuyển dụng.
“Giờ ai lập trình mà chẳng dùng AI,” Lee chia sẻ. “Thế mà các công ty vẫn duy trì hình thức phỏng vấn giả vờ như AI không tồn tại – điều đó chẳng có ý nghĩa gì cả.”
Tư duy này đã đưa Lee trở thành nhân vật tiên phong trong một trào lưu mới của giới lập trình viên. Thay vì đối mặt với những thử thách coding truyền thống trên bảng trắng trong văn phòng, họ có thể thoải mái sử dụng công cụ AI sau màn hình Zoom để đảm bảo câu trả lời hoàn hảo nhất.
Chungin “Roy” Lee (ảnh) khởi nghiệp bằng cách đang giúp lập trình viên “gian lận” trong phỏng vấn tại Google và các ông lớn công nghệ
Sau đại dịch, hình thức phỏng vấn từ xa trở nên phổ biến, cho phép ứng viên tham gia mà không cần di chuyển. Nhưng đến cuối năm 2022, khi OpenAI ra mắt ChatGPT, một vấn đề mới nảy sinh: AI không chỉ giúp lập trình viên viết code, mà còn có thể “trả lời hộ” trong các buổi phỏng vấn.
Các công ty công nghệ như Google đã cắt giảm hàng chục nghìn nhân sự, đồng thời đẩy mạnh việc sử dụng AI trong phát triển phần mềm. Chính CEO Sundar Pichai thừa nhận rằng hơn 25% lượng code mới của Google hiện được viết bởi AI. Nhưng trong khi AI hỗ trợ doanh nghiệp, nó cũng đang giúp ứng viên đánh bại quy trình tuyển dụng truyền thống.
Vấn đề trở nên nghiêm trọng đến mức Google đang cân nhắc quay lại hình thức phỏng vấn trực tiếp. Nhưng dường như các kỹ sư không có ý định chậm lại – ít nhất là khi còn những công cụ như của Lee.
Startup giúp “gian lận” phỏng vấn tuyển dụng
Công ty của Lee – Interview Coder – cung cấp dịch vụ AI hỗ trợ lập trình viên trong các buổi phỏng vấn. Không chỉ tạo ra đoạn code hoàn chỉnh, AI còn cải thiện chất lượng code, đưa ra lời giải thích chi tiết để ứng viên dễ dàng trình bày với nhà tuyển dụng. Quan trọng nhất, công cụ này hoàn toàn “vô hình” với người phỏng vấn.
Để chứng minh hiệu quả của sản phẩm, Lee thậm chí còn đăng tải video ghi lại quá trình anh vượt qua bài phỏng vấn tại Amazon. Nhưng ngay sau đó, Amazon cùng một số công ty khác đã hủy bỏ lời mời làm việc dành cho anh.
Công cụ của Interview Coder cũng đang khiến nhà tuyển dụng đau đầu. Họ bắt đầu quan sát kỹ hơn, từ việc ứng viên đảo mắt sang màn hình khác, phản chiếu cửa sổ ứng dụng trên kính, đến những câu trả lời có vẻ quá hoàn hảo. Một số người phỏng vấn còn để ý đến một “tín hiệu” phổ biến:
“Tôi sẽ nghe một khoảng ngừng, rồi một tiếng ‘Hmm’ – và ngay sau đó, ứng viên có một câu trả lời hoàn hảo,” Anna Spearman, nhà sáng lập công ty tuyển dụng Techie Staffing, chia sẻ.
Theo Henry Kirk, đồng sáng lập startup Studio.init, trước đây, việc gian lận AI rất dễ phát hiện. Nhưng bây giờ, các công cụ đã thông minh hơn, có thể hiển thị thông tin mà không cần ứng viên rời mắt khỏi màn hình.
Khi Kirk tổ chức một buổi thử thách lập trình trực tuyến vào tháng 6 năm ngoái với 700 ứng viên, anh phát hiện hơn 50% trong số đó sử dụng AI để gian lận.
Google, Amazon và cuộc chiến chống gian lận AI
Vấn đề AI gian lận đã trở thành chủ đề nóng tại Google. Trong một buổi họp nội bộ vào tháng 2, CEO Sundar Pichai nhận được câu hỏi từ nhân viên:
“Liệu chúng ta có thể quay lại phỏng vấn trực tiếp không? Nếu ngân sách eo hẹp, có thể tổ chức phỏng vấn tại văn phòng để kiểm soát tốt hơn không?”
Pichai thừa nhận rằng đó là một ý tưởng đáng cân nhắc, bởi việc phỏng vấn trực tiếp có thể giúp ứng viên hiểu hơn về văn hóa công ty. Nhưng Brian Ong, Phó chủ tịch tuyển dụng của Google, cho rằng phỏng vấn trực tuyến vẫn có lợi thế về tốc độ và sự tiện lợi.
Không chỉ Google, nhiều công ty lớn đang điều chỉnh quy trình tuyển dụng để đối phó với gian lận AI. Deloitte đã khôi phục phỏng vấn trực tiếp tại Anh, trong khi Anthropic yêu cầu ứng viên không sử dụng AI khi nộp đơn. Amazon cũng đưa ra chính sách buộc ứng viên cam kết không dùng công cụ gian lận trong quá trình đánh giá năng lực.
Trang web của Interview Coder có một khẩu hiệu cực kỳ táo bạo: “F*ck Leetcode”.
Leetcode là nền tảng phổ biến giúp các công ty đánh giá năng lực lập trình viên thông qua các bài toán thuật toán phức tạp. Nhưng nhiều kỹ sư cho rằng hình thức này không thực tế, chỉ khiến ứng viên phải luyện tập hàng trăm giờ mà không phản ánh công việc thực tế.
Lee từng dành 600 giờ luyện Leetcode, nhưng cuối cùng nhận ra rằng mình ghét nó. Thay vì tiếp tục theo đuổi công việc ở Big Tech, anh tạo ra Interview Coder chỉ trong chưa đầy một tuần nhờ AI.
Lee hiện kiếm tiền từ sự bất mãn của lập trình viên đối với Leetcode. Interview Coder thu phí 60 USD/tháng, dự kiến đạt doanh thu 1 triệu USD/năm vào giữa tháng 5.
Trong khi đó, một nền tảng gian lận khác – Leetcode Wizard – còn mạnh dạn tự xưng là “ứng dụng gian lận phỏng vấn lập trình số 1 thế giới”, với giá thuê bao 49 euro/tháng. Công ty này tuyên bố đã giúp hàng trăm ứng viên nhận được lời mời làm việc tại các công ty lớn.
AI gian lận có thực sự sai?
Vấn đề lớn nhất của AI trong tuyển dụng là ranh giới giữa hỗ trợ và gian lận. Trên LinkedIn, nhiều lập trình viên cho rằng nếu AI là công cụ quan trọng trong công việc, tại sao lại cấm dùng AI trong phỏng vấn?
“Ngay cả kỳ thi SAT còn cho phép dùng máy tính cầm tay,” một bình luận viết.
Lee cũng không tỏ ra hối hận khi giúp ứng viên vượt qua phỏng vấn bằng AI. Khi được hỏi liệu có lo ngại về việc làm mất lòng tin của ngành công nghệ, Lee chỉ dừng lại một chút rồi đáp:
“Hmm.”
Rồi anh nói tiếp:
“Bất kỳ công ty nào không theo kịp thời đại thì đó là lỗi của họ, không phải lỗi của tôi. Nếu có công cụ tốt hơn, lỗi là của họ khi không thay đổi. Tôi không cảm thấy có lỗi chút nào
