Tỉnh Gia Lai có khoảng 4.200 ha sầu riêng, tập trung chủ yếu tại các huyện Chư Păh, Ia Grai, Chư Sê. Thời điểm này, sầu riêng đang vào mùa đậu trái song nhiều nhà vườn không khỏi lo lắng khi trái non rụng hàng loạt, dự báo một năm thua lỗ.
Trồng hơn 1,5 ha sầu riêng, nhiều ngày nay, gia đình anh Nguyễn Thế Anh (thôn 6, xã Ia Tô, huyện Ia Grai) như ngồi trên đống lửa khi phải thường xuyên đi nhặt quả sầu riêng non rụng hàng loạt dưới gốc.
Anh Thế Anh cho biết, cũng như những năm trước, gia đình anh luôn bón phân hữu cơ khoảng 70% và bón phân hóa học khoảng 30%, phun thuốc phòng bệnh và thường xuyên tưới nước cho cây vào mùa nắng nóng, nhưng không biết vì lý do gì năm nay trái sầu riêng non rụng hàng hoạt khiến anh rất xót xa.
“Năm ngoái cũng rụng quả nhưng ít hơn. Năm nay tỷ lệ rụng khoảng 50%. Có cây tán um tùm vậy mà chỉ đậu từ 6 đến 7 quả. Với tình hình này thì khi trừ chi phí vật tư, phân bón, gia đình tôi không tránh khỏi thua lỗ nặng” , anh Thế Anh rầu rĩ.
Sầu riêng non rụng trái nằm la liệt.
Cách đó không xa, gia đình ông Phạm Văn Khoa (thôn 4, xã Ia Tô) cũng đang lo lắng khi vườn sầu riêng hơn 50 cây đứng trước nguy cơ mất mùa. Ông Khoa cho biết, năm ngoái vườn sầu riêng của ông thu được hơn 7 tấn quả/năm, gia đình ông thu lãi hơn 100 triệu đồng. Vậy mà năm nay, quả non rụng liên tục, thậm chí có những quả hơn 1 kg vẫn bị rụng.
Theo ông Khoa, chỉ tính riêng khoản chi phí đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho vườn sầu riêng này, gia đình ông đã mất hơn 40 triệu đồng. "Hiện tại tình trạng rụng trái vẫn tiếp diễn, chưa kể thời tiết đang mưa nắng thất thường, giá cả lại bấp bênh, gia đình tôi chỉ mong cứu vớt được vốn chứ chưa tính đến thu lãi được như năm ngoái", ông Khoa nói.
Năm nay, vườn sầu riêng của nhiều hộ dân rụng quả non với tỷ lệ rụng khoảng 50%.
Huyện Ia Grai có hơn 600 ha sầu riêng, trong đó, diện tích cho thu hoạch gần 450 ha. Theo ông Phan Đình Thắm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, thời tiết thất thường mưa kèm gió lớn khiến nhiều vườn cây bị sốc nhiệt, rụng quả.
Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã cử cán bộ xuống các xã, thị trấn phối hợp thống kê những diện tích sầu riêng bị hại do thời tiết. Đồng thời, tập trung tìm hiểu sâu về những biện pháp khắc phục tình trạng sầu riêng bị rụng hoa, quả non để hướng dẫn cho người dân nâng cao hiệu quả canh tác. "Sầu riêng là một trong những loại trái cây đặc sản nên quy trình trồng và chăm sóc rất khó. Người dân không nên ồ ạt tăng diện tích khi chưa nắm vững kỹ thuật” - ông Thắm khuyến cáo.
Nhiều năm gắn bó và có được nguồn thu lớn với cây sầu riêng, gia đình bà Nguyễn Thị Lan (thôn 3, xã Ia Nhin, huyện Chư Păh) trung bình thu được hơn 10 tấn quả/năm, mang lại lợi nhuận tầm 200 triệu đồng. Tuy nhiên, mùa vụ năm nay, quá trình chăm sóc cây trồng gặp khó khăn, trái non rụng liên tục, không thể kiểm soát được, lượng trái trên cây chỉ còn 1/3 so với năm trước.
Buồn bã ngồi nhìn những quả sầu riêng ít ỏi trên cây, bà Lan nói: "Thời tiết năm nay bất thường, sầu riêng sốc nhiệt nên rụng quả non hàng loạt. Mỗi cây tôi đầu tư khoảng 1,2 triệu đồng, với số lượng 150 cây, gia đình tôi đang lo sợ mùa vụ này sẽ mất trắng".
Sầu riêng non rụng nằm la liệt, khô héo khiến người dân lao đao.
Ông Võ Văn Tấn - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Păh cho biết toàn huyện có 753 ha sầu riêng, trong đó có hơn 160 ha trong thời kỳ thu hoạch. Do ảnh hưởng bởi thời tiết trong thời gian qua nên nhiều vườn sầu riêng bị rụng hoa, quả non gần 20%.
Để giúp vườn cây phục hồi và giảm tỷ lệ rụng, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Chư Păh khuyến cáo bà con sử dụng phân bón trung vi lượng. Nếu gặp mưa nhiều cần sử dụng một số biện pháp phòng trừ nấm bệnh do mưa gây ra, ngoài việc đề phòng bệnh còn giúp cây nhanh phục hồi. Cùng với đó là sử dụng cây gỗ, đòn chằng chống kịp thời khi mưa kèm gió lớn nhằm hạn chế ngã đổ. Đồng thời, hạn chế việc mở rộng diện tích trồng sầu riêng, tránh nguy cơ gặp rủi ro giảm giá do cung vượt cầu.
Ngành chức năng khuyến cáo bà con nông dân hạn chế việc mở rộng diện tích trồng sầu riêng, tránh nguy cơ gặp rủi ro giảm giá do cung vượt cầu.
Tương tự, tại huyện Chư Sê có 500 ha sầu riêng, trong đó, khoảng 300 ha trong thời kỳ cho đậu trái. Năm nay, tình hình thời tiết diễn biến bất thường đã ảnh hưởng lớn đến năng suất, chất lượng sầu riêng.
Theo ông Nguyễn Văn Hợp, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, qua nắm bắt sơ bộ, năng suất sầu riêng năm nay giảm so với năm trước, người dân cũng không tránh khỏi nguy cơ mất mùa. Hiện các xã, thị trấn chưa thống kê đầy đủ thiệt hại do các vườn sầu riêng vẫn tiếp tục rụng quả.
“Trước tình hình thời tiết diễn biến bất lợi, chúng tôi phối hợp với UBND các xã, thị trấn tuyên truyền, hướng dẫn người dân tập trung chăm sóc vườn sầu riêng cho đến khi thu hoạch. Cùng với đó, vận động người dân phòng trừ các loại bệnh trên cây sầu riêng để đảm bảo năng suất”, ông Hợp thông tin.