Lộ trình đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong hệ thống giáo dục quốc dân

Sáng 25/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035.

Để 8 trường đại học công lập lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, chương trình được thực hiện 10 năm, từ năm 2026 đến năm 2035, chia làm 2 giai đoạn.

Mục tiêu của chương trình đến năm 2030 phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu như: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông. 

Theo đó, tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; bảo đảm đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt chuẩn. 

Đặc biệt chú trọng đầu tư các phòng học bộ môn, thực hành, trải nghiệm STEM/STEAM, không gian vui chơi, môi trường rèn luyện thể chất để thực hiện chương trình giáo dục mầm non, GDPT, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi và hoàn thành giáo dục bắt buộc hết trung học cơ sở. 

"Hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú, nhà công vụ cho giáo viên tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; phấn đấu đầu tư tối thiểu 30% cơ sở giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để thực hiện dạy tiếng Anh qua một số môn học và dạy học một số môn học bằng tiếng Anh", Bộ trưởng nêu trong tờ trình.

Đầu tư trọng điểm cho 18 trường Cao đẳng nghề từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao trong các ngành nghề kỹ thuật, công nghệ và các ngành phục vụ các chương trình, dự án chiến lược, trọng điểm quốc gia; đầu tư cho khoảng 30 trường cao đẳng nghề đào tạo các ngành nghề trọng điểm, mũi nhọn phát triển kinh tế - xã hội vùng và địa phương.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: Media Quốc hội).

Từng bước đầu tư chuẩn hóa, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, mở rộng không gian phát triển cho các cơ sở GDĐH hoạt động hiệu quả. 

Tập trung đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, xây dựng trung tâm đào tạo, nghiên cứu xuất sắc tại các cơ sở GDĐH trọng điểm, cơ sở đào tạo giáo viên.

Phấn đấu đầu tư để hiện đại hóa cho khoảng 8 cơ sở giáo dục đại học công lập trọng điểm lọt nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và tối thiểu có 1 cơ sở giáo dục đại học công lập lọt nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới ở một số lĩnh vực trọng điểm…

Đầu tư hỗ trợ nâng cao chất lượng, năng lực của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục và người học; chủ động chuyển đổi số và phát triển toàn diện người học để đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo và hội nhập quốc tế.

Cùng với đó, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong hệ thống giáo dục quốc dân. Phấn đấu tối thiểu 30% cơ sở giáo dục phổ thông có giáo viên đủ năng lực giảng dạy một số môn khoa học tự nhiên và STEM/STEAM bằng tiếng Anh và triển khai thí điểm dạy học bằng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở một số môn. 

100% các trường đại học sư phạm trọng điểm có đủ năng lực triển khai đào tạo và bồi dưỡng giáo viên giảng dạy các môn khoa học tự nhiên và STEM/STEAM bằng tiếng Anh.

Đến năm 2035, Chính phủ phấn đấu đầu tư xây dựng 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Rà soát quy hoạch, hoàn thiện mạng lưới các cơ sở giáo dục mầm non. Đầu tư cho khoảng 60 trường Cao đẳng nghề chất lượng cao tiếp cận trình độ các nước ASEAN-4 và 06 trường tiếp cận trình độ các nước phát triển trong nhóm G20 (lựa chọn từ các trường được đầu tư thành trung tâm quốc gia, trung tâm vùng)…

Chi hơn 580 nghìn tỷ đồng cho chương trình

Bộ trưởng cho biết, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2035 khoảng 580.133 tỷ đồng.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương là 349.113 tỷ đồng (chiếm 60,2%), vốn ngân sách địa phương 115.773 tỷ đồng (chiếm 19,9%) và vốn đối ứng của các cơ sở giáo dục 89.073 tỷ đồng (chiếm 15,4%). Vốn huy động hợp pháp khác dự kiến 26.173 tỷ đồng (chiếm 4,5%).

Chương trình được phân kỳ thực hiện trong 2 giai đoạn, trong đó tổng vốn để thực hiện giai đoạn 2026-2030 tối thiểu 174.673 tỷ đồng và 405.460 tỷ đồng cho giai đoạn 2031-2035.

Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh (Ảnh: Media Quốc hội).

Thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết đầu tư chương trình.

Ủy ban tán thành mục tiêu chung với hai vấn đề lớn là hiện đại hoá toàn diện hệ thống giáo dục quốc dân, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Về mục tiêu cụ thể, Uỷ ban đề nghị cần nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng điều kiện bảo đảm tính khả thi để cân nhắc các chỉ tiêu 30% (đến năm 2030) và 100% (đến năm 2035) số cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học (bao gồm cơ sở vật chất, nguồn cung cấp đội ngũ giáo viên giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh).

Về nguồn vốn ngân sách Trung ương, đề nghị ưu tiên đầu tư trọng tâm, trọng điểm; bố trí vốn sát với mục tiêu và khả năng giải ngân, bảo đảm khả thi, hiệu quả.

Về ngân sách địa phương, cần làm rõ căn cứ xác định tỉ lệ, cơ cấu vốn đối ứng từ ngân sách địa phương; khuyến khích các địa phương có nguồn thu ngân sách cao chủ động bố trí đầu tư cho giáo dục.