Một nghiên cứu mới từ bộ phận DORA của Google, dựa trên khảo sát 5.000 chuyên gia công nghệ toàn cầu, hé lộ một thực tế khó phủ nhận: 90% nhân sự ngành công nghệ hiện nay đã sử dụng trí tuệ nhân tạo trong công việc, tăng 14% so với năm ngoái.
Từ viết, chỉnh sửa code đến tạo tài liệu, AI đang len lỏi vào hầu hết các công đoạn phát triển phần mềm.
Câu hỏi đặt ra là: liệu nghề lập trình vốn gắn liền với hình ảnh “gõ code” có đang dần biến mất?
Không thể tránh khỏi
Hãng tin CNN cho hay Google thừa nhận rằng hầu hết các nhóm kỹ sư tại hãng đều đã tích hợp AI vào quy trình làm việc. Khảo sát của Google DORA cho thấy AI đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc viết và chỉnh sửa mã nguồn, kiểm thử, tạo tài liệu và triển khai phần mềm.
Ryan J. Salva, người phụ trách bộ công cụ Gemini Code Assist, nói thẳng: “Nếu bạn là kỹ sư ở Google, việc sử dụng AI mỗi ngày là điều không thể tránh khỏi.”
AI giờ đây không chỉ viết code mẫu mà còn hỗ trợ tìm lỗi, tối ưu đoạn mã, soạn tài liệu. Với mức độ thâm nhập như vậy, khó có thể phủ nhận rằng “nghề gõ code” theo nghĩa truyền thống đang bước sang trang mới.
Tuy nhiên, niềm tin vào AI chưa phải tuyệt đối. Chỉ 20% kỹ sư cho biết họ “rất tin” vào chất lượng code do AI sinh ra. 46% chỉ “tạm tin”, trong khi 23% thừa nhận gần như không tin tưởng. Phần lớn đánh giá AI chỉ cải thiện chất lượng ở mức nhẹ hoặc không tạo ra khác biệt.
Điều này phản ánh một thực tế: AI có thể nhanh, nhưng không hoàn hảo. Trong phần mềm, nơi một lỗi nhỏ có thể dẫn tới hệ quả lớn, vai trò kiểm chứng và đánh giá của con người vẫn là yếu tố sống còn.
Dẫu vậy, hãng tin CNN cho rằng bức tranh việc làm lại là điểm đáng lo. Số tin tuyển dụng kỹ sư phần mềm trên Indeed đã giảm tới 71% trong giai đoạn 2/2022 – 8/2025, xuống mức thấp nhất trong vòng năm năm qua. Điều này phản ánh sự thay đổi trong nhu cầu tuyển dụng và có thể là hệ quả của việc ứng dụng AI trong phát triển phần mềm.
Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên mới tốt nghiệp ngành khoa học máy tính tại Mỹ hiện cao hơn nhiều so với các ngành khác như sử học hay văn học Anh. Nhiều cử nhân phải gửi hàng trăm hồ sơ mới tìm được việc, phản ánh sự cạnh tranh gay gắt trong khi thị trường lại co hẹp.
Trong bối cảnh đó, việc AI đang dần thay thế những công việc lặp đi lặp lại càng khiến vị thế của lập trình viên trẻ thêm bấp bênh.
Biến đổi chứ không biến mất
Câu hỏi “nghề gõ code có biến mất không?” cần một câu trả lời thận trọng. Các chuyên gia cho rằng AI hiện mới ở mức “3 đến 4 trên thang 5”, nghĩa là có thể xử lý các vấn đề đa hệ thống nhưng vẫn cần con người giám sát, xây dựng kiến trúc và đảm bảo an toàn.
Công việc viết code thủ công chắc chắn giảm đi, nhưng điều đó không đồng nghĩa lập trình viên hết vai trò. Thay vào đó, họ sẽ dịch chuyển sang những mảng đòi hỏi tư duy bậc cao hơn: thiết kế hệ thống, kiểm thử an ninh, tích hợp AI vào sản phẩm, hay quản lý quy trình phát triển phần mềm phức tạp.
Điều này đòi hỏi kỹ sư phần mềm phải có kỹ năng đa dạng và khả năng làm việc với AI để tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Dự báo từ TechRadar cho thấy đến năm 2027, 80 % kỹ sư phần mềm sẽ cần nâng cấp kỹ năng AI để “còn việc làm” được.
Không thể phủ nhận rằng một phần sự bùng nổ AI đến từ hiệu ứng “trào lưu”. Chính chuyên gia Salva của Gemini cũng thừa nhận với tờ TechCrunch rằng: “Ngành phát triển phần mềm giống như ngành thời trang… Khi có quá nhiều cuộc trò chuyện về một công nghệ mới, mọi người đều muốn thử cho bằng được.”
Tuy nhiên khác với thời trang, trào lưu công nghệ thường kéo theo sự thay đổi cấu trúc lao động, khiến hàng vạn kỹ sư trẻ buộc phải thích nghi hoặc bị bỏ lại phía sau.
Nghiên cứu của Google cho thấy AI đã trở thành chuẩn mực mới trong ngành công nghệ. Điều đó không đồng nghĩa nghề lập trình biến mất, mà là quá trình tái định hình: từ “người gõ code” trở thành “người thiết kế, giám sát và phối hợp với AI”.
Với những ai bước chân vào nghề, thách thức lớn nhất lúc này không phải là mất việc ngay lập tức, mà là làm thế nào để học cách cộng tác với AI, thay vì bị nó vượt qua. Trong tương lai, giá trị của kỹ sư không còn nằm ở việc gõ từng dòng lệnh, mà ở khả năng dẫn dắt công cụ thông minh để tạo ra những sản phẩm an toàn, hiệu quả và sáng tạo hơn.
*Nguồn: CNN, Fortune, BI