Khánh thành Khu tưởng niệm Thanh niên xung phong ở Bến phà Long Đại

Ngày 19/9, tại xã Trường Ninh, UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức Lễ khánh thành công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi hy sinh của các thanh niên xung phong (TNXP) tại Bến phà Long Đại.

Đây là sự kiện văn hóa quan trọng, là dịp để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với sự hy sinh anh dũng của các TNXP quê Thái Bình (nay thuộc tỉnh Hưng Yên) đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc.

Công trình cũng khẳng định quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Trị trong gìn giữ, tôn vinh và phát huy giá trị những di tích lịch sử cách mạng.

Các đại biểu tham gia lễ khánh thành Bến phà Long Đại.

Bến phà Long Đại, thuộc xã Trường Ninh, trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là trọng điểm ác liệt, nơi nối liền hậu phương lớn miền Bắc với chiến trường miền Nam. Địch đã trút xuống đây hàng trăm tấn bom đạn nhằm cắt đứt mạch máu giao thông huyết mạch. Trước mưa bom bão đạn, các chiến sĩ TNXP vẫn kiên cường bám trụ, cứu người, cứu hàng, giữ vững tuyến chi viện.

Trong những ngày tháng ác liệt ấy, lực lượng dân quân, công binh, đặc biệt là các đơn vị Thanh niên xung phong đã kiên cường bám trụ từng tấc đất, dũng cảm đánh trả máy bay địch, rà phá bom mìn, đảm bảo mạch máu giao thông thông suốt với tinh thần “Sống bám cầu, bám đường - Chết kiên cường, dũng cảm”.

Tượng đài 16 TNXP hình bó lúa tại Bến phà Long Đại gợi về đồng chiêm Thái Bình, là điểm nhấn ấn tượng của Di tích.

Bi tráng nhất là sự hy sinh anh dũng của 16 cán bộ, chiến sĩ Thanh niên xung phong Đại đội C130 (quê Thái Bình nay là tỉnh Hưng Yên) vào tháng 9/1972.

Trong các trận bom ác liệt ngày 19 và 23/9/1972, 16 chiến sĩ (7 nữ, 9 nam) đã ngã xuống khi đang làm nhiệm vụ vận chuyển, mở đường, để giữ vững mạch máu chi viện cho chiến trường.

Sự hy sinh ấy đã trở thành biểu tượng bất tử của tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, để hôm nay Bến phà Long Đại mãi là “địa chỉ đỏ” trong hành trình tri ân và giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Các đại biểu dâng hương tại Đền Tưởng niệm Liệt sĩ.

Trước sự hy sinh to lớn đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị, đặc biệt là tuổi trẻ toàn tỉnh, luôn trăn trở, mong muốn có một công trình tương xứng để tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sĩ và giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau.

Năm 2012, công trình Nhà bia tưởng niệm được xây dựng từ nguồn kinh phí xã hội hóa. Đến tháng 10 năm 2016, di tích đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. Tuy nhiên, trải qua thời gian dài, một số hạng mục xuống cấp, quy mô công trình chưa tương xứng với tầm vóc, ý nghĩa lịch sử của địa danh này.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng trao Bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia “Bến phà II Long Đại, cho lãnh đạo tỉnh Quảng Trị.

Trước yêu cầu cấp thiết trong việc bảo tồn và tôn tạo di tích, đồng thời đáp ứng nguyện vọng sâu sắc của Nhân dân, các cựu Thanh niên xung phong và thân nhân gia đình liệt sĩ, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn Quảng Trị đã chủ động tham mưu xây dựng phương án nâng cấp, tôn tạo công trình, trình Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh xem xét, cho phép triển khai.

Công trình tôn tạo lần này được thực hiện với tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng, có sự đồng hành của Tập đoàn T&T cùng nhiều tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh.

Quy mô dự án gồm xây mới Đài tưởng niệm mô phỏng bó lúa với 16 cây lúa cao 16m, khối bệ đài và ngôi sao cao 1,6m; nhà khánh tiết, nhà trưng bày tư liệu, hiện vật; nhà chờ, bến thuyền, bãi đỗ xe; đồng thời cải tạo, nâng cấp Nhà bia tưởng niệm, cổng, hàng rào, sân hành lễ và chỉnh trang toàn bộ khuôn viên.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Hoàng Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là tỉnh Hưng Yên, quê hương của các TNXP, cùng thân nhân liệt sĩ, cựu TNXP, cựu chiến binh và bà con nhân dân đã có mặt chia sẻ, dâng hương tưởng niệm.

“Xin cúi đầu tri ân anh linh các anh hùng Thanh niên xung phong và hàng vạn liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Thế hệ hôm nay và mai sau nguyện khắc ghi, gìn giữ, phát huy giá trị di tích, biến nơi đây thành nguồn cảm hứng nuôi dưỡng lòng yêu nước, hun đúc khát vọng xây dựng quê hương Quảng Trị giàu đẹp, hòa bình và hồi sinh”, ông Hoàng Nam phát biểu.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Lời tri ân - Dòng sông hoa lửa” và Lễ công bố quyết định, đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia “Bến phà II Long Đại diễn ra vào tối 18/9.

Tối 18/9, tại Đền Tưởng niệm Liệt sĩ Trường Sơn - Bến phà II Long Đại, UBND tỉnh Quảng Trị phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Lời tri ân - Dòng sông hoa lửa” và Lễ công bố quyết định, đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia “Bến phà II Long Đại - nơi hy sinh của 16 thanh niên xung phong tháng 9/1972”. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 và nền tảng VTVgo.

Chương trình với sự tham gia của các nghệ sĩ, ca sĩ nổi tiếng, được dàn dựng công phu theo hình thức sân khấu thực cảnh, tái hiện những năm tháng khốc liệt tại bến phà Long Đại - một trong những “tọa độ lửa” ác liệt nhất thời kháng chiến chống Mỹ.

Việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định xếp hạng Bến phà II Long Đại là Di tích lịch sử Quốc gia không chỉ là sự tôn vinh công lao của các anh hùng liệt sỹ mà còn mở ra cơ hội phát triển nơi đây thành “địa chỉ đỏ” trong giáo dục truyền thống cách mạng, tri ân liệt sỹ và phát triển du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh.