Gieo chữ nơi biên viễn: Tấm lòng người thầy, người cô

Các em học sinh trường PTDTBT TH&THCS Liên Hội vệ sinh lại trường lớp để chào đón năm học mới - Ảnh: NVCC

Tháng Tám, khi tiếng trống khai trường sắp vang lên khắp mọi miền Tổ quốc, ở những ngôi trường vùng cao, không khí chuẩn bị cho năm học mới lại trở nên tất bật. Nơi ấy, từng viên gạch, từng bộ bàn ghế, từng ánh mắt học trò đều được chăm chút. Và ở đó, có những thầy cô lặng lẽ dốc lòng – như thầy Triệu Quốc Hưng, Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) TH&THCS Liên Hội (tỉnh Lạng Sơn) và cô Trịnh Thị Thu Trang, giáo viên Trường Tiểu học 2 Môn Sơn (Nghệ An). Hai con người ở hai miền biên viễn, nhưng cùng chung một khát vọng: giữ lửa tri thức cho trẻ em vùng khó. 

Chuẩn bị chu đáo cho năm học mới nơi biên cương 

Tại Trường PTDTBT TH&THCS Liên Hội, thầy Triệu Quốc Hưng cho biết, công tác chuẩn bị đã được tiến hành ngay từ đầu hè. Nhà trường tổ chức họp hội đồng, phân công nhiệm vụ cho giáo viên, nhân viên, tổng vệ sinh trường lớp, chỉnh trang cảnh quan xanh – sạch – đẹp. Cơ sở vật chất được rà soát, sửa chữa hệ thống điện, nước, bàn ghế; sân trường được trồng thêm cây xanh, treo khẩu hiệu mới. 

Khu bán trú – mái nhà thứ hai của hàng trăm học sinh cũng được vệ sinh, bổ sung chăn, chiếu, bát đĩa để đảm bảo chỗ ăn, ở. Thư viện, phòng chức năng được sắp xếp lại, thêm sách giáo khoa, tài liệu tham khảo; thiết bị dạy học mới được mua sắm phục vụ Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018. 

Không chỉ lo điều kiện vật chất, thầy Hưng nhấn mạnh, nhà trường đã tập huấn cho đội ngũ giáo viên về chương trình mới, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, thiết kế bài giảng số, tổ chức hoạt động trải nghiệm, giáo dục STEM, hướng nghiệp. “Chúng tôi xác định, muốn học sinh tiến bộ thì giáo viên phải đi trước một bước”, thầy chia sẻ. 

Các thầy cô trường PTDTBT TH&THCS Liên Hội - Ảnh: NVCC

Năm học 2025 – 2026, trường có thêm 13 học sinh so với năm trước. Đằng sau con số ấy là cả một quá trình vận động, phối hợp cùng chính quyền xã, thôn bản để huy động học sinh ra lớp, nhất là những em có hoàn cảnh khó khăn. Để học sinh thêm hứng khởi, nhà trường chuẩn bị các hoạt động văn nghệ, thể thao trong ngày tựu trường, đồng thời xây dựng thời khóa biểu 2 buổi/ngày theo lộ trình GDPT 2018: buổi sáng học chính khóa, buổi chiều củng cố kiến thức, bồi dưỡng học sinh khá giỏi, tổ chức các câu lạc bộ STEM, thể thao, kỹ năng sống. 

Tất cả những nỗ lực ấy, như lời thầy Hưng, đều hướng tới một điều: “Tạo môi trường học tập an toàn, thân thiện, nơi các em học sinh vùng cao được học tập và phát triển toàn diện”. 

Cô giáo Trịnh Thị Thu Trang bị chinh phục bởi sự hồn hậu và khát khao học chữ của các em - Ảnh: NVCC

Gieo chữ giữa rừng

Sinh ra và lớn lên ở miền núi, từ nhỏ cô Trang đã mơ ước được đứng trên bục giảng. Khi lựa chọn về Trường Tiểu học 2 Môn Sơn, ở những điểm bản xa xôi như Búng, Cò Phạt – nơi 100% học sinh là người Đan Lai, cô hiểu rằng mình đang chấp nhận gắn bó với gian khó. “Có lúc giữa những vất vả, tôi tự hỏi: Nếu mình không ở đây, thì những đứa trẻ sẽ ra sao? Và câu trả lời thôi thúc tôi rằng, nếu không có mình và đồng nghiệp, các em sẽ thiếu đi một người thầy, một người đồng hành trên con đường đến với tri thức”, cô chia sẻ. 

Một ngày của cô Trang bắt đầu từ khi núi rừng còn phủ sương. Trên đường đến lớp, có hôm cô phải lội suối, băng rừng, bám vách núi. Những ngày mưa, đường trơn trượt khiến bước chân thoáng chùng lại, nhưng nghĩ đến học trò với ánh mắt trong veo, cô lại kiên định bước tiếp. 

Điều khiến cô gắn bó lâu dài với học trò nơi đây chính là sự hồn hậu và khát khao học chữ của các em. Cô vẫn nhớ mãi hình ảnh một bé gái lớp 4, mùa đông chân trần, khoác áo mỏng, ngày nào cũng đi bộ 3 km đến trường: “Em rất chăm chỉ, từng nét chữ, từng phép tính đều được nâng niu. Mỗi lần nhớ lại, tôi vẫn thấy rưng rưng”.

Gian nan nhưng ấm áp tình người 

Khó khăn lớn nhất với cô Trang không chỉ là thiếu thốn vật chất, mà là nỗi lo học sinh bỏ học khi lên cấp 2, do đường xa và nhận thức của phụ huynh còn hạn chế. Nỗi day dứt ấy càng thôi thúc cô phải kiên trì gieo chữ, giữ trò. 

May mắn là cô và đồng nghiệp nhận được tình thương từ phụ huynh, dân bản. Họ cùng thầy cô tu sửa điểm trường, giúp đỡ mỗi khi gặp khó khăn. Ngày 20/11, thay vì hoa hay quà, các cô được tặng bó rau dún, bao măng tươi – những món quà đơn sơ nhưng ấm áp. “Sự chân thành ấy khiến chúng tôi cảm thấy được trân trọng”, cô Trang xúc động. 

Nhìn vào ánh mắt học trò, cô tin rằng nếu được học hành đầy đủ, các em sẽ có cơ hội thoát nghèo, xây dựng quê hương. Ước mong lớn nhất của cô là có một con đường mới nối trung tâm xã vào bản, để học sinh bớt nhọc nhằn đến trường, và được học tập trong môi trường bình đẳng như bạn bè miền xuôi. 

Hành trình đi tìm con chữ của các em nhỏ luôn có sự đồng hành của những người như cô Trang, thầy Hưng - Ảnh: NVCC

Chung một khát vọng: Vì học trò thân yêu 

Giữa điều kiện kinh tế còn nhiều thiếu thốn, việc duy trì con chữ đã là một hành trình đầy gian nan, nhưng thầy trò điểm trường Bản Búng - điểm xa nhất thuộc trường Tiểu học 2 Môn Sơn vẫn kiên trì với mô hình dạy học 2 buổi/ngày, thậm chí có ngày 3 buổi. 

Cô Thu Trang chia sẻ: "Thực ra, việc học thêm buổi hai đã được duy trì từ lâu. Các em tiếp thu chậm, nên buổi học này không chỉ củng cố kiến thức cơ bản mà còn xen kẽ những kỹ năng sống, giúp các em vững vàng hơn trong cuộc sống hằng ngày". 

Theo cô Trang, trung bình mỗi tuần, thầy cô tổ chức khoảng 3 buổi, mỗi buổi kéo dài 1–1,5 tiếng. Đặc biệt, nhiều buổi tối, khi phụ huynh đồng thuận, các thầy cô lại nán lại lớp, thắp đèn, bày bảng để dạy thêm cho học trò. "Buổi tối, các con được học ngay tại điểm trường, thầy cô cũng ở lại cùng các em. Vừa để tiện kèm cặp, vừa để giữ cho con chữ không bị đứt quãng", cô nói. 

Từ Lạng Sơn đến Nghệ An, từ vai trò quản lý đến người trực tiếp đứng lớp, câu chuyện của thầy Hưng và cô Trang cùng cho thấy một điểm chung: tình yêu nghề, tình thương trò và khát vọng gieo chữ nơi vùng khó. 

Năm học mới đang đến gần. Ở những bản làng xa xôi, vẫn còn đó những bước chân lội suối, băng rừng của thầy cô, vẫn còn đó những lớp học vừa được tu sửa, những chăn chiếu vừa được bổ sung ở khu bán trú. Tất cả những nỗ lực ấy đều hướng về một mục tiêu duy nhất: để học sinh vùng cao được học tập, trưởng thành và tự tin bước vào tương lai. 

Thu Trang

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Luật Nhà giáo: Mong đợi của ngành giáo dục, của đội ngũ giáo viên

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Gia Lai: Dự kiến đầu tư 1.211 tỷ đồng xây trường nội trú liên cấp tại 7 xã biên giới

Tham khảo thêm

Nâng bước trẻ vùng cao tới trường