Rách gân âm thầm do lão hóa gây thoái hóa khớp vai

ThS.BS.CKI Hồ Văn Duy Ân, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết bà Kiều không bị chấn thương, nguyên nhân rách gân do lão hóa theo thời gian.

Gân cơ chóp xoay vai là một nhóm gồm cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn bé. Chúng phối hợp nhịp nhàng với nhau để khớp vai có thể thực hiện các cử động tay như nâng lên, hạ xuống, với ra trước hoặc ra sau... Kết quả chụp MRI cho thấy bà Kiều bị thoái hóa khớp vai do rách lớn gân cơ chóp xoay vai. 3 trong 4 gân chóp xoay gồm trên gai, dưới gai, gân tròn bé đều đã rách; gân dưới vai còn lại ít. Do đó, người bệnh đau nhiều và không thể nhấc tay lên được, khó thực hiện các sinh hoạt thường ngày.

Bác sĩ Ân cho biết phẫu thuật là phương án điều trị duy nhất. Trước khi phẫu thuật, bà được điều trị nội khoa ổn định các bệnh nền như tuyến giáp, tăng huyết áp và bệnh cushing do dùng thuốc giảm đau nhức xương khớp trong thời gian dài, để tránh biến chứng trong và sau mổ.

Bác sĩ Ân (phải) thay khớp vai và khâu nối gân đã rách cho bà Kiều. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ thay khớp vai nhân tạo cho bà Kiều bằng phương pháp tiếp cận lối trước qua đường delta ngực (đi giữa cơ ngực và cơ delta) với đường mổ khoảng 8-10 cm. Với kỹ thuật này, bác sĩ không cần cắt cơ, hạn chế tổn thương mạch máu thần kinh, người bệnh ít đau, ít mất máu, có thể sớm tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật. Các gân cơ chóp xoay bị rách được khâu nối lại, nhất là gân cơ dưới vai nhằm giữ vững và tránh nguy cơ trật khớp vai ra trước, một trong những biến chứng phổ biến của thay khớp vai.

Ngày đầu sau phẫu thuật, người bệnh giảm đau đáng kể, có thể đưa tay ra trước khoảng 90 độ, phục hồi tốt và được xuất viện. Bà Kiều cần đeo đai trong 4 tuần để phần gân cơ được khâu lại có thể lành tốt nhất. Dự kiến sau 2-3 tháng tập vật lý trị liệu, người bệnh có thể sinh hoạt gần như bình thường.

Khớp vai nhân tạo của bà Kiều sau khi thay. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Theo bác sĩ Ân, khoảng 30-50% trường hợp rách gân chóp xoay tiến triển âm thầm, không đột ngột, khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã nặng. Rách gân cơ chóp xoay ở người lớn tuổi đa phần là do thoái hóa. Ở giai đoạn đầu, khi một gân cơ bị rách, các gân cơ còn lại sẽ gồng gánh để đảm bảo chức năng khớp vai. Lâu dài, tổn thương ngày càng nghiêm trọng, vết rách cũng rộng hơn và rách nhiều gân hơn. Đến khi không còn khả năng bù trừ sẽ dẫn đến tình trạng giả liệt, người bệnh không thể nhấc vai lên được, trọng tâm chỏm xương cánh tay cũng thay đổi, làm thay đổi trục vận động, người bệnh gặp khó khăn trong các sinh hoạt thường ngày, chất lượng cuộc sống bị suy giảm nghiêm trọng.

Rách gân chóp xoay không được điều trị có thể thúc đẩy thoái hóa tiến triển hoặc gây yếu liệt khớp vai. Trong khi đó, đây là bệnh lý tiến triển âm thầm, nhiều trường hợp hoàn toàn không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Do đó, người bệnh nên chú ý khám sức khỏe định kỳ hoặc ngay khi phát hiện các bất thường để kịp thời điều trị.

Phi Hồng

*Tên người bệnh đã được thay đổi