Thay khớp đảo ngược bởi xương vai gãy nát

Khớp vai nhân tạo đảo ngược là thiết kế đặc biệt, trong đó vị trí của ổ chảo và chỏm xương cánh tay được hoán đổi cho nhau. Nhờ đó, khớp tăng độ ổn định và biên độ vận động, giảm tối đa nguy cơ trật khớp. Loại khớp này cũng khắc phục các hạn chế của khớp vai khi tuổi tác tăng cao kém vững.

TS.BS.CKII Lê Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho hay đầu trên của xương cánh tay là thành phần chính của khớp vai, vốn có biên độ vận động lớn nhất trên cơ thể. Khi bị gãy, dù người bệnh chỉ cử động rất nhỏ cũng gây đau dữ dội. Vị trí khớp vai còn có rất nhiều dây thần kinh và mạch máu đi qua, nếu không xử lý nhanh, các mảnh vỡ làm tổn thương hoặc chèn ép gây hư hại mạch máu nuôi tay, yếu liệt tay vĩnh viễn.

"Thay khớp vai đảo ngược là lựa chọn gần như duy nhất lúc này cho người bệnh", bác sĩ Tuấn nói, giải thích không thể mổ kết hợp xương cho bà Ánh như thông thường do xương đầu tay gãy quá nhiều, thành 4-5 mảnh nhỏ, chất lượng xương kém và loãng xương. Đặc biệt phần xương chỏm cánh tay còn rất ít, không đủ để giữ bằng vít thông thường.

Bà Ánh lớn tuổi, có nhiều bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp, loãng xương, tiền sử ung thư... nên được các bác sĩ đa chuyên khoa chấn thương chỉnh hình, nội cơ xương khớp và phục hồi chức năng phối hợp hội chẩn. Trước mổ, bà Ánh được điều trị ổn định các bệnh lý nội khoa để kiểm soát các biến chứng. Êkíp sử dụng phần mềm TraumaCad tổng hợp thông tin từ hình ảnh X-quang và chụp cắt lớp CT để lựa chọn kích cỡ khớp phù hợp nhất cho người bệnh.

Bác sĩ Tuấn (thứ hai bên phải) và êkíp thay khớp vai đảo ngược cho bà Ánh. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Trong ca mổ kéo dài 3 giờ, êkíp loại bỏ những mảnh xương gãy và các cấu trúc bị tổn thương khác. Sau đó bác sĩ thay khớp vai nhân tạo đảo ngược vào và kiểm tra khả năng di chuyển, tình trạng trật khớp bằng cách xoay cánh tay theo nhiều hướng khác nhau. Cuối cùng, sửa chữa lại các cơ và mô mềm đã bị tổn thương, khâu lại vết rạch da và kết thúc ca mổ.

Sau phẫu thuật, bà Ánh tỉnh táo, giảm đau rõ rệt, được tập phục hồi chức năng ngay ngày đầu. Một tháng sau phẫu thuật, người bệnh hoạt động vai gần như bình thường, tiếp tục tái khám và tập phục hồi chức năng cá thể hóa trong 3-6 tháng tiếp theo, tránh các biến chứng như dính cứng khớp, teo cơ, loãng xương quanh vùng khớp được thay.

Bác sĩ Ân kiểm tra tình trạng phục hồi của vai bà Ánh sau một tháng phẫu thuật. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

ThS.BS.CKI Hồ Văn Duy Ân, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết loãng xương là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến gãy xương ở người cao tuổi do chất lượng xương suy giảm. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị đau dai dẳng, suy giảm chức năng vận động, huyết khối tĩnh mạch, loét tì đè... Người bị gãy xương nên đến các bệnh viện chuyên về chấn thương chỉnh hình, cơ xương khớp để được khám sớm và điều trị đúng cách.

Hiện, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM triển khai chương trình Cấp cứu gãy xương trong 24-48 giờ. Theo bác sĩ Ân, đây là thời gian "vàng" trong điều trị vì xương vừa gãy, các di lệch còn mới, dễ nắn lại và cố định ổ gãy xương. Can thiệp càng sớm, người bệnh càng ít đau đớn và sớm tập phục hồi chức năng, đẩy nhanh tốc độ phục hồi.

Phi Hồng