Trung Quốc ghép thận lợn chỉnh sửa gene cho người sống

Bệnh nhân là người phụ nữ 69 tuổi, mắc bệnh cao huyết áp nặng, tiểu đường và các bệnh mạn tính khác trong hơn 30 năm. Được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối 8 năm trước, lựa chọn duy nhất của bà là chạy hoặc ghép thận.

Do cơ địa quá mẫn cảm với kháng nguyên của người hiến, không có thận người tương thích, khiến bà phải chạy thận 3 lần một tuần. Tình trạng bệnh nhân trở nên tồi tệ hơn sau một cơn đột quỵ và đau tim ba năm trước.

Bất chấp những khó khăn đó, con trai bà, Lưu Thuận, vẫn kiên trì chăm sóc mẹ. Cân bằng giữa công việc ban ngày và ban đêm, anh đã cõng mẹ lên xuống cầu thang của căn hộ 4 tầng mỗi ngày trong suốt 8 năm. Sau khi biết về nghiên cứu cấy ghép dị chủng của Bệnh viện Tây An, anh Lưu và mẹ quyết định theo đuổi phương pháp thử nghiệm này.

Ca phẫu thuật diễn ra tại Bệnh viện Tây An, Đại học Y khoa Không quân, ngày 6/3. Kíp mổ do bác sĩ Tần Vệ Quân, giám đốc khoa tiết niệu của bệnh viện đứng đầu, dưới sự tham vấn của Đậu Khắc Phong, viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Quả thận được lấy từ Công ty Công nghệ sinh học Clonorgan ở Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên. Thận đã được chỉnh sửa gene để phù hợp với người nhận. Đây là một dấu mốc quan trọng trong lĩnh vực cấy ghép dị chủng.

Sau khi khôi phục lưu lượng máu, quả thận chuyển sang màu đỏ khỏe mạnh và bắt đầu tạo ra nước tiểu. Sáu ngày sau phẫu thuật, thận cấy ghép vẫn hoạt động tốt, nồng độ creatinine huyết thanh của bệnh nhân trở lại bình thường.

Những chú lợn được nuôi tại một nông trại. Ảnh: iStock

Đây là ca phẫu thuật cấy ghép thận lợn cho người sống thứ 5 trên thế giới và ca đầu tiên ở châu Á. Đồng thời cũng là đột phá khác của Bệnh viện Tây An, nơi đã thực hiện thành công ca ghép toàn bộ gan lợn sang người nhận chết não đầu tiên trên thế giới vào hôm 7/1.

Ông Tần cho biết cấy ghép dị chủng có thể giúp khắc phục tình trạng thiếu người hiến tạng, mang đến giải pháp kịp thời người mắc bệnh nặng. Kíp mổ sẽ theo dõi chặt chẽ tình trạng đào thải miễn dịch, nguy cơ đông máu và các bệnh nhiễm trùng tiềm ẩn của bệnh nhân.

Trung Quốc có khoảng 130 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, số ca giai đoạn cuối tiếp tục tăng. Dù ghép thận là phương pháp chữa trị duy nhất, tình trạng thiếu tạng buộc vô số bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo kéo dài, thường xuyên diễn biến xấu đi trong thời gian chờ đợi.

Theo ông Đậu, bước đột phá này mang đến lựa chọn điều trị mới cho bệnh nhân và chứng minh tính khả thi của cấy ghép dị chủng. Nghiên cứu sâu hơn có thể giúp giải quyết tình trạng thiếu tạng toàn cầu.

"Phải có người đặt những bước chân đầu tiên. Chúng tôi sẽ kiểm chứng phương pháp này và mang lại hy vọng cho những người khác. Sự chăm sóc của đội ngũ y tế đã giúp chúng tôi có thêm niềm tin và sự can đảm. Chúng tôi hy vọng nghiên cứu sẽ mở đường cho những người khác", anh Lưu chia sẻ.

Trước khi phẫu thuật, hội đồng học thuật, đạo đức y khoa, cấy ghép tạng và động vật của bệnh viện đã xem xét quy trình, với sự đóng góp của các chuyên gia đạo đức cấy ghép dị chủng quốc tế. Hơn 20 khoa phối hợp lập kế hoạch ca mổ, điều phối trong và chăm sóc sau mổ.

Thục Linh (Theo China Daily)