Nhồi máu cơ tim do bóc tách động mạch vành

ThS.BS Phạm Hoàng Trọng Hiếu, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kết quả đo điện tâm đồ (ECG) cho thấy bà Lụa có dấu hiệu nhồi máu cơ tim ST chênh lên thành dưới. Đây là trường hợp cấp cứu, êkíp bác sĩ hội chẩn khẩn, lên phương án can thiệp mạch vành cho người bệnh ngay.

Ảnh chụp động mạch vành cho thấy động mạch vành phải của bệnh nhân hẹp mức độ trung bình 60%. GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc trung tâm Tim mạch Can thiệp, đánh giá nếu chỉ chụp mạch vành bằng kỹ thuật truyền thống có thể bỏ sót tổn thương mạch vành, dẫn tới những biến cố tim mạch như nhồi máu cơ tim tiến triển, ngưng tim, tử vong... Ngoài ra, phương pháp truyền thống sử dụng phần mềm phân tích định lượng mạch vành (QCA) tính toán đường kính mạch máu khoảng 3,5 mm, chênh lệch 0,5 mm so với chụp cắt lớp kết quang nội mạch (OCT). "Con số rất nhỏ nhưng là chênh lệch lớn trong can thiệp tim, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu chọn stent không phù hợp", giáo sư Nhân nói.

Êkíp sử dụng hệ thống chụp cắt lớp kết quang nội mạch, đưa dụng cụ gắn thiết bị ghi hình siêu nhỏ vào lòng mạch vành để xác định nguyên nhân dẫn đến nhồi máu cơ tim cấp. Máy tính thu nhận và xử lý tức thời các tia sáng phản xạ, dựng lại chi tiết hình ảnh ba chiều bên trong động mạch vành, với độ phân giải gấp 10 lần so với kỹ thuật siêu âm trong lòng mạch vành (IVUS). Êkíp phát hiện hình ảnh bóc tách nội mạc mạch vành nguy cơ cao (cung bóc tách lớn hơn 60 độ, chiều dài hơn 8 mm). Theo các bác sĩ, đây là nguyên nhân khiến bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp.

Ảnh chụp cắt lớp kết quang nội mạch cho thấy lớp bóc tách nội mạch vành. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Êkíp đặt một stent 4x18 mm phù hợp với kích thước mạch máu để tái thông mạch vành cho người bệnh. Trước khi kết thúc thủ thuật, các bác sĩ chụp cắt lớp kết quang nội mạch lại để kiểm tra stent vừa đặt, ghi nhận stent nở tốt, áp sát thành mạch, không bóc tách mạch máu tại hai đầu stent, nhờ đó ngăn ngừa biến chứng huyết khối, tắc cấp mạch máu và tái hẹp sau đặt stent.

Giáo sư Nhân cho hay bà Lụa đã lỡ "thời gian vàng" 6 giờ đầu điều trị tái thông mạch máu tắc nghẽn nhưng may mắn không xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp nặng, suy tim. Sau can thiệp, bà không còn đau tức ngực, vận động bình thường, uống thuốc, tái khám theo chỉ định.

Ảnh chụp động mạch vành phải trước (A) và sau khi đặt stent (B). Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bóc tách động mạch vành xảy ra khi lớp nội mạc (một trong ba lớp cấu trúc tạo thành động mạch) bị rách, khiến máu di chuyển vào lòng mạch giả giữa hai lớp cấu trúc còn lại, làm giảm lưu lượng máu nuôi tim. Điều này gây tổn thương tế bào cơ tim (còn gọi là nhồi máu cơ tim) dẫn đến các rối loạn nhịp tim nguy hiểm hoặc đột tử.

Bệnh ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, mang thai hoặc sau sinh do nội tiết tố thay đổi. Huyết áp rất cao, bất thường mạch máu (lupus ban đỏ, viêm nút quanh động mạch), bệnh di truyền (hội chứng Marfan và Ehlers-Danlos), vận động cường độ nặng hoặc căng thẳng cao độ cũng là các yếu tố nguy cơ.

Các triệu chứng của bệnh bao gồm đau ngực, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh, mệt mỏi, khó thở, chóng mặt, buồn nôn, đau cánh tay, vai hoặc hàm. Để phòng ngừa bóc tách động mạch vành, bác sĩ khuyến cáo mỗi người ăn uống lành mạnh, giảm muối, hạn chế rượu bia, không hút thuốc, tập thể dục hàng ngày, duy trì cân nặng phù hợp. Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm yếu tố nguy cơ, điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng.

Ngọc Châu

* Tên người bệnh đã được thay đổi