Ung thư cổ tử cung do virus HPV

Virus HPV có hơn 150 chủng, trong đó 14 chủng thuộc nhóm nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, dương vật và vùng hầu họng. Các chủng HPV nguy cơ cao bao gồm 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68.

ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa, Phó khoa Sản, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết HPV 16 và 18 là nguy hiểm nhất, gây ra khoảng 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung.

Chị Thiên không có dấu hiệu bất thường, song kết quả xét nghiệm tế bào cổ tử cung (pap smear) ghi nhận tổn thương trong biểu mô vảy độ cao ở cổ tử cung và kênh tử cung. Dấu hiệu này cho thấy bất thường của tế bào vảy có thể lan rộng, nguy cơ tiến triển thành ung thư cổ tử cung xâm lấn nếu không điều trị. Xét nghiệm chị Thiên dương tính với virus HPV 18 - một trong những nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung.

Tương tự, chị Kiều 36 tuổi, gần đây kinh nguyệt kéo dài, đau khi quan hệ tình dục, hai lần liên tiếp xét nghiệm đều phát hiện nhiễm virus HPV type 16, lạc nội mạc trong cơ tử cung. Khi thực hiện soi cổ tử cung, chị Kiều được sinh thiết các tổn thương, phát hiện chị bị tân sinh trong biểu mô cổ tử cung độ ba, mức độ tổn thương tiền ung thư cao nhất của cổ tử cung.

Chị Thiên và chị Kiều là hai trong số nhiều phụ nữ mắc ung thư cổ tử cung đến khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong hai tháng đầu năm nay.

"Khoảng 80% phụ nữ có thể nhiễm HPV một lần trong đời", bác sĩ Khoa nói, thêm rằng 99% trường hợp mắc ung thư cổ tử cung liên quan HPV, nhất là nhóm HPV nguy cơ cao, nhiễm HPV kéo dài.

Bác sĩ Quý Khoa (ngồi) khoét chóp cổ tử cung cho người bệnh. Ảnh: Tuệ Diễm

Điều trị tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, loại ung thư mắc phải, kích thước tổn thương, tình trạng sức khỏe và mong muốn của người bệnh có bảo tồn khả năng sinh sản hay không. Các phương pháp bao gồm khoét chóp cổ tử cung, phẫu thuật cắt tử cung, hóa trị, xạ trị...

Như chị Kiều vẫn mong muốn sinh con thứ hai, êkíp khoét chóp cổ tử cung bằng vòng điện nhiệt (LEEP) để loại bỏ vùng tổn thương. Nếu chị mang thai có thể được khâu cổ tử cung dự phòng sinh non.

Chị Thiên đã có hai con nhưng muốn giữ tử cung, bác sĩ khoét cổ tử cung một khối có kích thước 3x3,5 cm nhằm lấy được toàn bộ tổn thương. Một số tổn thương nằm ở vị trí khó tiếp cận, làm tăng nguy cơ chảy máu, dễ có biến chứng khác. Êkíp phải đảm bảo loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư mà không gây tổn thương đến các mô khỏe mạnh xung quanh. Sau thủ thuật, người bệnh cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi, phát hiện sớm khả năng bệnh tái phát, có phương án điều trị kịp thời.

Theo bác sĩ Khoa, lối sống thoáng về tình dục, quan hệ tình dục sớm, không an toàn, có nhiều bạn tình, bạn tình nhiễm HPV... là các yếu tố làm tăng tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh này. Ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến người bệnh chủ quan.

Một số trường hợp phụ nữ bị xuất huyết âm đạo bất thường sau giao hợp, giữa kỳ kinh hoặc sau mãn kinh, tiết dịch âm đạo bất thường, đau khi quan hệ, đau vùng chậu, sưng phù chi dưới... thì tổn thương thường rõ ràng, có thể đã lan rộng. Vì khoảng thời gian hình thành và phát triển tổn thương tiền ung thư cổ tử cung tương đối dài, khoảng 3-7 năm. Nếu phát hiện sớm có thể xử trí và điều trị kịp thời, tăng chất lượng sống trên 5 năm không tái phát bệnh. Do đó, tầm soát sớm từ khi chưa có triệu chứng quan trọng, dù đã tiêm vaccine ngừa HPV hay chưa.

Nếu nhiễm HPV chủng nguy cơ thấp, có xuất hiện mụn cóc sinh dục, người bệnh nên đến cơ sở y tế để điều trị sớm. Trường hợp nhiễm HPV chủng nguy cơ cao và kéo dài thì người bệnh dễ mắc ung thư cổ tử cung. Lúc này, bác sĩ hướng dẫn định kỳ xét nghiệm pap smear và HPV để phát hiện sự thay đổi bất thường của tế bào cổ tử cung.

Để phòng ngừa nhiễm HPV, bác sĩ khuyến cáo các cặp đôi sử dụng bao cao su, quan hệ tình dục an toàn, không sử dụng chung khăn tắm đồ lót, tiêm vaccine HPV. Phụ nữ nên khám phụ khoa, tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ, nhất là nhóm 30-50 tuổi.

Ngọc Châu

* Tên người bệnh đã được thay đổi