Vùng quê ở Hải Phòng không có nạn trộm cắp nhờ hội thề độc nhất vô nhị

Đền - chùa Hòa Liễu cùng với 4 di tích khác trên địa bàn huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, gồm: Khu tưởng niệm Vương triều Mạc, chùa Trà Phương, chùa Nhân Trai, Từ đường họ Mạc, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Cụm di tích quốc gia đặc biệt cuối tháng 1/2025.

Di tích đền - chùa Hòa Liễu nằm cách biệt với khu dân cư giữa cánh đồng làng Hòa Liễu thuộc xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng. Trong đó, đền Hòa Liễu được có kiến trúc chữ "Nhị" với tiền sảnh và hậu cung tách biệt.

Đền Hòa Liễu thờ Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn - vợ Thái tổ Mạc Đăng Dung. Bà sinh ra và lớn lên tại làng Trà Phương thuộc huyện Nghi Dương, tỉnh Hải Dương, nay là xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng.

Đền - chùa Hòa Liễu cùng với 4 di tích trên địa bàn huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, được công nhận là Cụm di tích quốc gia đặc biệt liên quan đến nhà Mạc cuối tháng 1/2025 (Ảnh: Thái Phan).

Chùa Hòa Liễu được xây dựng cạnh đền Hòa Liễu. Chùa có tên chữ là Thiên Phúc tự với kiến trúc gồm gian Tiền đường và Hậu cung. Trong đó, Hậu cung xây theo kiểu chồng diêm 2 tầng mái, mái lợp ngói mũi hài, bên trong là nơi bài trí các pho tượng phật.

Di tích đền - chùa Hoà Liễu hiện còn lưu giữ được nhiều cổ vật quý, trong đó có nhiều cổ vật thời nhà Mạc, gồm: Hai pho tượng Phật Quan thế âm và Đại thế chí, đôi sấu đá, bia đá Thiên Phúc tự dựng vào đời vua Mạc Phúc Nguyên năm 1561, tượng Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, cột đá thạch trụ…

Di tích đền - chùa Hòa Liễu gắn liều với những câu chuyện, giai thoại liên quan đến Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn. Tương truyền, giữa thế kỷ XVI, Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn đến ấp Lan Niều (làng Hòa Liễu ngày nay). Thấy đồng đất chua mặn, người dân nghèo khó, bà bỏ tiền của làm chủ hưng công và vận động 35 vị hoàng thân quốc thích, quan lại cấp cao của triều đình nhà Mạc đóng góp tu tạo ngôi chùa cổ có từ thế kỷ XIII.

Khuôn viên Di tích đền - chùa Hòa Liễu tại xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).

Sau đó, bà xuất tiền mua 25 mẫu 8 sào 2 thước ruộng cúng Tam Bảo. Sau này, nhiều người noi gương tậu ruộng cúng chùa lên tới 47 mẫu 3 sào 8 thước. Trong đó, một phần diện tích để nhà chùa cấy, một phần để chia cho dân đinh cày cấy hưởng lộc và cấp cho những gia đình binh lính giải quyết khó khăn. Số còn dư cho cấy đấu thầu thu hoa lợi làm của công làng, lập quỹ nghĩa thương.

Đặc biệt, năm 1561 Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn cùng các bậc chức sắc, cao niên trong làng lập ra Hịch văn hội Minh Thề (còn gọi là hội Minh Thệ) quy định đạo đức, lối sống, phép tắc ứng xử trong cộng đồng từ Hương chức đến dân thôn.

Hội Minh Thề được tổ chức ngày 14 tháng Giêng hằng năm trong khuôn viên Di tích đền - chùa Hòa Liễu. Hịch văn hội Minh Thề nêu rõ: "Nếu lấy của công làm việc công được thần linh ủng hộ. Nhược bằng, có lòng tham, lấy của công về làm của tư, nguyện cầu thần linh đả tử.

Trên từ cụ già, dưới đến 18 tuổi ở dân thôn, trong làng vườn tược buồng cau, trái chuối, ngoài đồng lúa mạ, hoa màu, mọi người đều chính trực, không tham lam vơ vét. Người nào tà tâm trộm cắp của nhau, nguyện cầu thần linh đả tử".

Hội Minh Thề - hội thề không tham nhũng, trộm cắp độc nhất vô nhị diễn ra dịp đầu Xuân tại Di tích đền - chùa Hòa Liễu ở xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).

Chính vì vậy, hội Minh Thề trở thành hội thề không tham nhũng, không trộm cắp độc nhất vô nhị từ trước đến nay thu hút sự quan tâm, tham dự của đông đảo người dân địa phương, khách du lịch.

Trải qua nhiều biến cố và thăng trầm của lịch sử, hội Minh Thề dần bị mai một. Năm 1993, sau khi đền - chùa Hòa Liễu được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia, hội Minh Thề được khôi phục và duy trì đều đặn đến nay. Năm 2017, hội Minh Thề chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Đỗ Văn Hùng - Bí thư Đảng ủy xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Tp.Hải Phòng, chia sẻ, Hịch văn hội Minh Thề đã ăn sâu vào tiềm thức và trở thành lối sống, quy tắc ứng xử chung của người dân địa phương.

Chính vì vậy, nhiều năm qua, trên địa bàn làng Hòa Liễu rất ít xảy ra tình trạng trộm cắp. Năm 2024 và từ đầu năm 2025 đến nay, theo báo cáo của Công an xã Thuận Thiên, làng Hòa Liễu không xảy ra bất cứ vụ trộm cắp nào.