Vinafruit cho biết hiện có một số đối tượng đã gian lận, sao chép trái phép mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng thông qua các hình thức hợp đồng ủy quyền, sử dụng mã số với các con dấu tự chế, chữ ký giả... để qua mặt các cơ quan chức năng thông quan lô sầu riêng sang Trung Quốc.
Hành vi vi phạm nghiêm trọng này không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của ngành sầu riêng Việt Nam, làm mất niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc và quốc tế mà còn gây thiệt hại lớn cho những nhà sản xuất, xuất khẩu sầu riêng chân chính.
"Các cơ quan chức năng nước nhập khẩu có thể siết chặt kiểm soát đối với sầu riêng Việt Nam, gây ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp vì nguy cơ phía Trung Quốc thu hồi mã số đã cấp vì vi phạm chất lượng", ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng Thư ký Vinafruit, nhấn mạnh.
Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất của sầu riêng Việt Nam, chiếm hơn 90% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trước tình trạng trên, Vinafuit kêu gọi cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm. Hiệp hội cũng đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói để minh bạch hóa thông tin, giúp truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Việc công khai danh sách đơn vị đạt chuẩn và các trường hợp vi phạm sẽ hỗ trợ người tiêu dùng và ngăn chặn gian lận. Ngoài ra, Việt Nam cần tăng cường hợp tác quốc tế với các nước nhập khẩu để kiểm soát và xử lý triệt để các hành vi vi phạm.
Trước đó, Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Xuất Nhập khẩu Vina T&T lên tiếng về việc mã số cơ sở đóng gói sầu riêng VN - BTPH - 036 của doanh nghiệp đã bị sử dụng trái pháp luật để xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc.
Vina T&T khẳng định không bao giờ ủy quyền hay cho phép bất kỳ ai sử dụng mã số cơ sở đóng gói của công ty. "Hành vi vi phạm pháp luật nêu trên đang gây ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến uy tín, hình ảnh của Vina T&T, công ty đã nỗ lực ngăn chặn việc thông quan các lô hàng bị gắn mã số cơ sở đóng gói (VN - BTPH - 036) trái pháp luật nhưng không khả quan", thông cáo của công ty này nhấn mạnh.
Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu lớn nhất của sầu riêng Việt Nam, chiếm hơn 90% tổng kim ngạch xuất khẩu. Theo thống kê, tính đến tháng 11/2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 3,13 tỷ USD sầu riêng, tăng 44,3% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, sự gia tăng về sản lượng và giá trị xuất khẩu này đang đối mặt với nguy cơ bị đình trệ do những vi phạm trong thương mại.
Hiện cả nước có 154.000 ha trồng sầu riêng, sản lượng gần 1,2 triệu tấn mỗi năm, tăng trung bình 15%.