Nộp xong vẫn chưa yên tâm
Quyết định 79/2024 về sửa đổi bổ sung Quyết định 02/2020 của UBND TPHCM quy định về bảng giá đất mới có hiệu lực từ ngày 31/10/2024 đến hết ngày 31/12/2025. Lo ngại bảng giá đất sắp tới tăng mạnh, kéo theo tăng đáng kể nghĩa vụ tài chính về đất đai , nhiều người tranh thủ đi làm thủ tục nhà đất để được hưởng theo bảng giá đất cũ.
Những ngày cuối tháng 10, người dân nộp hồ sơ đất đai xếp hàng ra tới cổng ở Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ huyện Củ Chi, TPHCM
Tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ huyện Củ Chi những ngày qua, đông người đến xếp hàng bốc số thứ tự nộp hồ sơ chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp lên thổ cư (đất ở).
Tay cầm một sấp hồ sơ, ông Nguyễn Viết Tường cho biết, chiều 30/10 nộp xong hồ sơ và có biên nhận, hôm 31/10 ông lên theo dõi tình hình. Ông Tường muốn chuyển đổi mục đích sử dụng mảnh đất 1.500 m2 của mình tại huyện Củ Chi từ lâu nhưng vì nhiều lý do nên vẫn chưa làm thủ tục.
Khi nghe thông tin từ ngày 31/10, TPHCM áp dụng bảng giá đất mới khiến tiền thuế sẽ tăng nhiều nên vội vàng đi hỏi thăm thủ tục để làm cho xong trước “giờ G”.
Việc Cục Thuế TPHCM yêu cầu các chi cục thuế khóa sổ nhận hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính trên hệ thống liên thông điện tử từ cuối ngày 30/10 sẽ khiến nhiều hồ sơ của người dân nộp tại các chi nhánh văn phòng đất đai trong những ngày qua không thể kịp hoàn thành chuyển qua thuế. "Để tránh thiệt thòi cho người dân, nên thống nhất chốt danh sách hồ sơ hợp lệ nộp trước ngày 30/10 cho cơ quan thuế để giải quyết theo một cửa liên thông tại quận, huyện”, ông Lê Cẩm Nam, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản An Phúc Lộc, nói.
“Trước đây, ba mẹ cứ giục đi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp lên thổ cư nhưng tôi cứ dùng dằng mãi vì thấy không cần thiết.
Gia đình tôi mua mảnh đất này cả chục năm rồi, để tôi đứng tên và đang dùng để trồng rau, nuôi gà. Đến giờ, phải tất tả lo thủ tục để kịp hưởng giá đất cũ, không thì không đủ tiền để đóng.
Tuy nhiên, tôi cũng không biết việc tính giá mới sẽ áp dụng ngay khi nộp hồ sơ ở bộ phận một cửa hay qua đến văn phòng đăng ký đất đai, tới lúc tính thuế mới xem xét nữa”, ông Tường nói.
Tương tự, bà Lê Diễm Trang cũng đã nộp xong hồ sơ chuyển mục đích sử dụng 80 m2 đất nông nghiệp ở xã Đa Phước, huyện Bình Chánh trong những ngày cuối cùng của tháng 10.
Tuy nhiên, bà Trang nói vẫn đang thấp thỏm, không biết hồ sơ có bị trục trặc gì hay không. “Phải đến khi nhận được thông báo thuế thì mới yên tâm. Giữa bảng giá đất mới và cũ chênh nhau hàng chục lần, nếu đóng tiền theo giá mới thì tôi phải đi vay mượn thêm rất nhiều”, bà nói.
Ngày 30/10, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả huyện Bình Chánh phải làm việc tới 19 giờ mới giải quyết xong hồ sơ cho người dân. Tình hình tương tự cũng diễn ra ở huyện Củ Chi. Để giải quyết tất cả hồ sơ người dân đến nộp trong ngày, những ngày qua, công chức tiếp nhận ở đây phải làm thêm giờ, có khi phải làm cả ngày thứ 7 và Chủ nhật.
Hai cách hiểu khác nhau
Khi tranh thủ đi nộp hồ sơ những ngày qua, phần lớn người dân đều kỳ vọng hồ sơ của họ khi nộp trước ngày 31/10 sẽ được đóng tiền theo bảng giá đất cũ. Thế nhưng, văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Quyết định 79/2024 của UBND TPHCM mà Cục Thuế TPHCM gửi đến các chi cục thuế trực thuộc, Phòng Quản lý các khoản thu từ đất, Phòng Công nghệ thông tin có nội dung chưa hẳn tương thích với quy định trong chính Quyết định 79.
Đến cuối ngày 30/10, các chi cục thuế khóa sổ nhận hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai trên hệ thống liên thông điện tử, in danh sách số lượng hồ sơ đủ điều kiện tiếp nhận trong ngày và ký xác nhận với cơ quan tài nguyên và môi trường.
Về thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất), Cục Thuế TPHCM sẽ thực hiện theo quy định tại khoản 3 điều 155 Luật Đất đai 2024, ngày hiệu lực của bảng giá đất theo Quyết định số 79/2024 của UBND TPHCM.
Có nghĩa là, người dân xếp hàng nộp hồ sơ tại các quận, huyện và TP Thủ Đức từ trước 31/10 chưa chắc đã được tính thuế theo bảng giá đất cũ vì hồ sơ đó phải được chuyển qua cơ quan thuế và phải đảm bảo ngành thuế đã tiếp nhận trong ngày 30/10, như thông báo của Cục Thuế TPHCM. Vì thời điểm để xác định hồ sơ đất đai của người dân đã nộp tại các đơn vị, bộ phận có thẩm quyền của quận, huyện có thể sẽ không trùng khớp với thời điểm mà ngành thuế đã nhận được.
Ông Lê Cẩm Nam, Tổng giám đốc Công ty Bất động sản An Phúc Lộc, cho biết, đang có cách hiểu và thực hiện chưa thống nhất giữa ngành thuế và các đơn vị. Cụ thể, người dân hiểu rằng, cuối ngày 30/10 là thời hạn cuối được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất cũ, nếu kịp nộp hồ sơ và có biên nhận theo Quyết định 79. Trong khi đó, ngành thuế lại hiểu rằng, thời điểm tính tiền sử dụng đất như quy định trong Luật Đất đai.
Theo ông Nam, nếu hiểu theo cách của ngành thuế, người dân sẽ bị thiệt thòi. Bởi khi người dân nộp hồ sơ, bộ phận một cửa hay chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai phải chuyển xuống phường, xã để niêm yết rồi đi kiểm tra hiện trạng... Nếu nhà đất không tranh chấp, đúng hiện trạng thì mới trình UBND quận, huyện để ra quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất. Xong những thủ tục này mới có phiếu chuyển qua thuế để tính nghĩa vụ tài chính và ra thông báo thuế.
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM, khẳng định, người dân nộp hồ sơ đến bộ phận tiếp nhận trước ngày 31/10 sẽ được tính nghĩa vụ tài chính theo bảng giá đất cũ, nếu nộp hồ sơ sau ngày 31/10 sẽ áp dụng bảng giá đất mới theo Quyết định 79/2024. Việc luân chuyển hồ sơ là quy trình nội bộ của các cơ quan nhà nước.