Nuôi chồn hương kiếm nửa tỷ mỗi năm
Mô hình nuôi chồn hương-con động vật hoang dã không có tên trong sách Đỏ- của anh Tô Văn Khanh, ở ấp Phú Tân A, xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang đang được nhiều nông dân quan tâm.
Anh Khanh cho biết, năm 2023, sau khi tìm hiểu tập tính, đặc điểm, kỹ thuật nuôi chồn hương, anh đã mạnh dạn nuôi loài đặc sản này.
Khi bắt tay vào nuôi chồn hương, anh được hướng dẫn quy trình, thủ tục đăng ký nuôi động vật hoang dã của cán bộ thú y địa phương.
Sau khi làm thủ tục đăng ký nuôi chồn hương với chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn, anh Khanh tự tin đầu tư chuồng trại, mua con giống về nuôi và bắt đầu khởi nghiệp.
Anh cho biết, lúc đầu, do chưa có kinh nghiệm nên anh chỉ mua 20 con giống bố mẹ về nuôi thử.
Với tinh thần ham học và tìm hiểu thêm nhiều kỹ thuật nuôi chồn hương trên internet, từ những hộ nuôi trước và được sự giúp đỡ tận tình từ cán bộ thú y, anh đã khắc phục được những khó khăn lúc đầu. Thành công này đã tạo động lực để anh Khanh mở rộng quy mô nuôi.
Từ 20 con chồn hương giống ban đầu, hiện nay, anh Khanh có tổng đàn chồn hương là 150 con, trong đó 100 con chồn bố mẹ và 50 con chồn hương bán thịt.
Anh khanh chia sẻ, chồn hương là vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao, dễ nuôi, ít dịch bệnh, tận dụng được nguồn phụ phẩm tại địa phương và có đầu ra ổn định.
Chuồng để nuôi chồn hương dạng lồng sắt với diện tích khoảng 1m2, cao 1m và cách mặt nền chuồng xi măng 1m. Thức ăn chủ yếu của chồn hương là chuối chín, xoài chín, mít chín, cá rô phi, cá mè vinh, cá trê… Anh thường cho chồn hương ăn vào buổi chiều tối 16h đến 18h.
Lượng thức ăn tùy thuộc vào trọng lượng và thể trạng của chồn hương, trung bình là 1 quả chuối và 1 con cá (khoảng 100g/ngày) và cung cấp nước sạch thường xuyên cho con vật uống.
Chồn bố mẹ đang nuôi chồn con. Ảnh: Cổng TTĐT tỉnh Hậu Giang
Theo kinh nghiệm của anh Khanh, để chồn hương phát triển nhanh và kháng bệnh tốt, khoảng 2 tuần anh sẽ bổ sung thêm 100g khoáng, các vitamin vào thức ăn cho chồn và vệ sinh chuồng trại mỗi ngày bằng nước sạch, định kỳ rắc vôi bột sát trùng nền chuồng 1 tháng/lần.
Chồn hương thường đẻ 2 đến 3 lứa/năm, mỗi ổ đẻ 3 đến 5 con, thời gian mang thai khoảng 58 đến 62 ngày, nuôi khoảng 6 đến 9 tháng đạt trọng lượng khoảng 3,8 kg đến 4,5 kg, đây là thời gian xuất chuồng và phối giống lần đầu cho chồn hương.
Hiện nay, giá bán 1 kg chồn hương thương phẩm từ 1,4 đến 1,8 triệu đồng tùy từng thời điểm và thể trạng của chồn hương.
Giá bán một cặp chồn hương giống bố mẹ dao động 10-15 triệu đồng. Mỗi năm, sau khi trừ chi phí anh Khanh thu về khoảng 500 triệu đồng từ việc nuôi chồn hương.
Gợi ý bà con kỹ thuật nuôi chồn hương chi phí thấp, lợi nhuận cao
Để nuôi chồn hương chi phí thấp, lợi nhuận cao mời bà con tham khảo những bước kỹ thuật sau.
Chọn giống
Để có những con chồn nuôi chất lượng bạn nên ưu tiên chọn những con có lý lịch rõ ràng, mẹ mắn đẻ, nuôi con tốt.
Chọn con khỏe mạnh, nhanh nhẹn, không bị bệnh, không dị tật bẩm sinh. Con giống có bộ lông mượt, tinh nhanh, mắt hơi lồi ra một chút, những con có cái có cặp vú phát triển bình thường, không bị khuyết tật, con đực có tinh hoàn lộ rõ phía sau hông.
Nên chọn con giống từ 8 tháng tuổi trở lên để nuôi sinh sản trọng lượng từ 1 - 1,5kg/con thì khả năng nuôi dưỡng và sinh sản sẽ tốt hơn cả. Nếu con quá nhỏ sẽ khó thích nghi, kém ăn, khó nuôi.
Con đực cái với tỉ lệ 1 : 1 vì cây hương khá chung thủy, nếu nhiều cái mà ít đực thì tỉ lệ phối giống và hiệu quả sinh sản không cao.
Chuẩn bị chuồng nuôi
Vị trí nuôi con cầy hương cần cao ráo, sạch sẽ, yên tĩnh, dễ quản lý, chăm sóc, chuồng phải cách xa khu dân cư, không gần đường quốc lộ lớn, hạn chế các động vật khác tiếp xúc xung quanh...
Chuồng nuôi cầy hương nên đặt hướng đông nam để mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông. Nên xây tường xi măng trên một khoảng sân trống hình chữ nhật. Tường xây cao khoảng 1m bao quanh phía trên tường là lưới B40 và có cửa mở ra vào chắc chắn…
Phần mái phải được thiết kế chắc chắn, lợp bằng tấm lợp thì phải đóng thật chặt, kiên cố tránh việc chúng trốn ra ngoài hoặc tác động của mưa gió.
Nên xây chuồng chiều ngang khoảng 3m, chiều dài khoảng 5 - 10m, chiều cao chỉ cần 2m. Kích thước cần đảm bảo có thể nuôi với mật độ 1 con/1m2. Trong chuồng nuôi bố trí lối đi ở giữa. Trên tường đóng thêm gác gỗ để chúng leo trèo.
Cầy hương có tập sinh ăn ở sạch sẽ, đi vệ sinh vào một chỗ nên trong khu nhà nuôi bố trí 1 thùng gỗ làm nơi vệ sinh cho chồn.
Kỹ thuật nuôi và chăm sóc
Thức ăn yêu thích của chồn hương là côn trùng như kiến, mối, chim, chuột hay các loại bò sát như rắn, nhông và một số loại quả: đu đủ, chuối, cafe, mít, rễ cây… Còn đối với chồn nuôi, bạn cần cho ăn cơm với thức ăn có cá, thịt đã được chế biến. Chồn bắt từ ngoài tự nhiên về nuôi thường rất nhát nên bạn cần kiên trì tập cho chúng ăn.
Việc tập cho chồn hương ăn thức ăn nhân tạo phải tiến hành từ từ, kiên trì trong 5-10 ngày, cầy mới chịu ăn uống bình thường.
Trước tiên, cần để cầy nhịn đói trong 1-2 ngày, sau đó cho chúng ăn chuối chín bóc vỏ để cả quả (1-2 quả/con/bữa) trộn lẫn với cháo đường (cho tương đối ngọt như nấu chè) nấu nhuyễn. Ban đầu cầy chỉ ăn chuối và liếm cháo đường bám xung quanh, cho ăn như vậy khoảng 4-5 bữa. Sau đó, nghiền nhuyễn chuối chín với cháo đường cho ăn trong 1-2 ngày. Khi cầy chịu ăn, cho ăn cháo đường trước, hoa quả ăn bổ sung sau.
Để tăng khối lượng nhanh cần tập cho cầy ăn cháo đường ninh nhừ với các loại động vật như: Heo, chó, mèo, tôm, cá… và bổ sung thêm B.Complex, vitamin tổng hợp, cám gà đậm đặc (Concentrat)…
Bữa ăn chính của chồn nên thực hiện vào buổi tối, bữa sáng chỉ là phụ. Bạn cần cho chồn ăn đầy đủ thức ăn và nước uống, ngoài ra để đảm bảo sự phát triển của chồn thì sẽ không thể thiếu các chất dinh dưỡng như B.complex, cám gà đậm đặc (concentrat)...
Trong quá trình sinh trưởng, khi chồn bắt đầu động dục thì con đực xả mùi hương nồng, con cái thường cắn phá chuồng. Lúc này cho chúng ghép đôi với nhau, quan sát quá trình giao phối và tách chúng ra ngay sau khi giao phối kết thúc để tránh chúng cắn nhau. Chồn cái thường mang thai từ 58-62 ngày.
Trong trường hợp chồn hương đẻ nhiều thì tách từng cặp cho bú luân phiên, khoảng 1 tuần sau nhốt chung trở lại. Trước khi đẻ khoảng 30 ngày, cần bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cần thiết cho chồn mẹ như B.complex, Vitamin tổng hợp… Sau khi sinh cần cho chồn mẹ uống nước đầy đủ. Chồn con được 35 ngày tuổi cho ăn thức ăn của mẹ.
Cầy hương đã được thuần dưỡng, mỗi năm có thể đẻ 2 lứa, mỗi lứa từ 2-5 con. Cầy hương con rất khỏe, ít bệnh tật…
Ngoài việc cho ăn vừa đủ, tránh thức ăn thừa ôi thiu, hàng ngày cần phải dọn vệ sinh và thỉnh thoảng cho phơi chuồng dưới ánh nắng mặt trời để tiêu diệt mầm bệnh, đảm bảo chuồng trại luôn khô ráo, sạch sẽ, thoáng mát, không gây ô nhiễm môi trường.
Phòng và trị bệnh
Việc phòng và trị bệnh là khâu quan trọng trong kỹ thuật nuôi chồn hương. Trong điều kiện nuôi nhốt, chồn hương rất dễ bị mẫn cảm với những loại thức ăn mới lạ. Chúng rất dễ bị mắc bệnh tiêu chảy, bạn nên phòng bệnh này cho chồn bằng cách trộn thuốc kháng sinh vào trong thức ăn mới.
Ngoài ra chồn hương cũng dễ mắc bệnh cầu trùng tức bệnh phân lẫn máu hoặc bị bệnh thương hàn giống như nhiều loại gia súc, gia cầm khác với biểu hiện sốt cao, phân lỏng màu vàng. Bạn có thể mua các loại thuốc thú y đặc trị, sử dụng theo hướng dẫn liều lượng thuốc/kg thể trọng trên bao bì.