Ở kỳ điều hành ngày 24-10 vừa qua, giá xăng E5 RON 92 ở mức 19.692 đồng/lít, thấp hơn xăng RON 95-III 1.202 đồng/lít. Theo Bộ Công Thương, điều hành giá xăng dầu vẫn được tiến hành linh hoạt, tạo mức chênh lệch giữa giá xăng khoáng và xăng sinh học ở mức hợp lý nhằm khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng sinh học.
Nhiều trụ bơm E5 biến mất
Đánh giá kết quả rà soát và tình hình thực hiện lộ trình phối trộn nhiên liệu sinh học, Bộ Công Thương thông tin đến nay khoảng 23/30 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu mặt đất bán xăng 92-E5 trong hệ thống phân phối của mình; có khoảng 80% cửa hàng thuộc các doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu tại Việt Nam đã và đang kinh doanh 2 sản phẩm xăng sinh học E5 RON 92 và xăng khoáng RON 95 trên 63 tỉnh, thành phố.
Nhiều cây xăng ở Hà Nội vắng bóng xăng E5
Tuy nhiên, khảo sát thực tế, tại một số thành phố, nhiều trụ bơm xăng sinh học đã dần biến mất khỏi cửa hàng. Cụ thể ở TP Hà Nội, nhiều cửa hàng xăng dầu đã bỏ hẳn trụ bơm xăng E5 hoặc dán đè chữ RON 95 lên biển hiệu E5. Tại một cửa hàng xăng dầu tại quận Tây Hồ, cả 3 trụ bơm xăng của cây xăng này đều bán RON 95 mà không hề có xăng E5. Nhân viên cửa hàng cho biết chỉ bán RON 95.
Về phía người tiêu dùng, chị Thùy Linh, ngụ quận Nam Từ Liêm, chia sẻ vào cửa hàng xăng dầu, nhân viên thường tự động bơm xăng RON 95 theo số tiền mà khách yêu cầu thay vì hỏi sử dụng mặt hàng nào. "Có lần, tôi yêu cầu đổ E5, nhân viên bảo không có, dù cây xăng này vẫn có biển E5" - chị kể.
Theo ông Đ.H., chủ một công ty xăng dầu S.H tại Hà Nội, có những cây xăng của công ty này chỉ bán duy nhất mặt hàng RON 95 và dầu diesel. Cơ cấu của cây xăng chỉ có 2 bể chứa nên sẽ ưu tiên mặt hàng bán chạy. Ông H. cho hay ở khu vực thành phố lớn, người dân ưa chuộng mặt hàng RON 95 vì cho rằng xe chạy tốt, máy khỏe hơn. "Chúng tôi là DN nên mặt hàng nào bán chạy sẽ được đẩy mạnh kinh doanh" - chủ cây xăng S.H cho biết.
Ông H. cũng thông tin thêm kinh doanh E5, DN phải đầu tư trạm trộn, hệ thống hạ tầng tiền tỉ trong khi sản lượng bán ra thấp, lợi nhuận không cao. Ngoài ra, cửa hàng có cơ cấu sức chứa cho 2 bể, muốn cải tạo thêm một bể chứa sẽ phải xin phép cơ quan có thẩm quyền.
Đại diện một DN xăng dầu đầu mối phía Nam cũng thừa nhận nhiều chủ xe máy, ô tô thích xài RON 95, RON 97. Các cửa hàng xăng dầu phải cung cấp hàng đúng nhu cầu, thị hiếu của người dân.
Sớm tiến tới xăng E10
Cũng theo đại diện DN đầu mối này, do một quãng thời gian dài của dịch COVID-19 đã làm việc tuyên truyền giúp người dân đẩy mạnh "xài" xăng sinh học bị gián đoạn. Thời gian tới, cơ quan chức năng cần phải đẩy mạnh điều này để người dân thay đổi thói quen. Chưa kể, mức chênh giá của 2 mặt hàng xăng E5 và RON 95 chỉ hơn 1.000 đồng/lít, con số không quá lớn.
Theo đó, một số DN xăng dầu kiến nghị Nhà nước cần dùng công cụ thuế, phí để mặt hàng xăng E5 rẻ hơn so với RON 95 ít nhất từ 1.500 - 2.000 đồng/lít.
Trong khi đó, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA), cho biết thời kỳ đầu khi mới triển khai bán đồng loạt E5, nhiều cây xăng đã bố trí trụ bơm với đa phần mặt hàng này trong cửa hàng nhưng do nhu cầu giảm, dẫn tới hiện nay phải bố trí lại trụ E5 bằng cách giảm hoặc bỏ hẳn. "Ở thời điểm ban đầu, người tiêu dùng chủ yếu xài E5 với con số lên tới 65%, nhưng giờ giảm xuống 30%-35%" - Chủ tịch VINPA nêu. Ông đánh giá con số này phản ánh rõ quy luật cung - cầu. Một cửa hàng xăng dầu không thể bán nhiều loại nên phải lựa chọn mặt hàng nào đắt khách để bán.
Theo Chủ tịch VINPA, thị trường quyết định nguồn cung. Ít trụ bơm xăng E5 không phải là do cửa hàng muốn mà là người dân không mua nhiều. Đáng lẽ ra, vào thời điểm này, người dân đã phải được xài xăng E10 theo đúng lộ trình chuyển đổi, song việc triển khai quá chậm. Vì vậy, cần phải sớm đánh giá lại tổng thể lộ trình xăng E5 để tiến tới E10 khi mà việc sử dụng, tiêu thụ xăng E5 còn phụ thuộc vào khả năng đáp ứng tiêu chuẩn khí thải của các phương tiện giao thông là ô tô, xe máy lưu hành trên thị trường. Đặc biệt, sắp tới, khi triển khai E10, loại xăng này phải đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải Euro 5. Nhờ đó sẽ giúp bảo đảm "trường tồn" cho mặt hàng này.
Cùng với đó, Chủ tịch VINPA đề nghị Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu phương tiện của mình nên dùng loại nhiên liệu gì để bảo vệ môi trường, tránh xài nhiên liệu một cách chủ quan, dễ dãi.
Chưa nhận được bất kỳ khiếu nại nào về chất lượng xăng E5
Từ ngày 1-1-2018, xăng E5 RON 92 chính thức được tiêu dùng đại trà trên toàn quốc, thay thế hoàn toàn xăng RON 92. Cùng thời điểm này, Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập đoàn kiểm tra để thực hiện việc giám sát chất lượng các sản phẩm xăng dầu nói chung, nhiên liệu xăng sinh học E5 RON 92 nói riêng. Cho đến thời điểm hiện tại, chưa có bất cứ phản ánh, khiếu nại chính thức nào từ người tiêu dùng về chất lượng của nhiên liệu xăng sinh học E5 RON 92.
Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp để khuyến khích sử dụng xăng sinh học như điều hành giá xăng dầu một cách linh hoạt nhằm tạo mức chênh lệch giá giữa giá xăng khoáng và xăng sinh học ở mức hợp lý, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện nhiều giải pháp tuyên truyền, khuyến khích sử dụng xăng sinh học...