Trẻ có nguy cơ trở thành nạn nhân của lừa đảo, bắt nạt trên không gian mạng. Ảnh: Pexels. |
Tại hội thảo "Đẩy mạnh hợp tác bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng", các chuyên gia về an toàn thông tin đã chỉ ra 2 hình thức lừa đảo trực tuyến nhắm vào trẻ em phổ biến hiện nay.
Thứ nhất, các đối tượng lừa đảo tình cảm. Cụ thể, lợi dụng tình trạng nhận thức còn hạn chế, suy nghĩ ngây thơ của trẻ, đặc biệt là trẻ đang tuổi lớn, trẻ thiếu tình thương của cha mẹ, kẻ lừa đảo tạo một mối quan hệ tình cảm giả với nạn nhân bằng cách sử dụng các chiêu trò như tán tỉnh, chia sẻ câu chuyện cảm động hoặc đưa ra lời hứa.
Trong các vụ lừa đảo này, trẻ không chỉ bị lừa, cướp tiền mà nhiều trường hợp còn bị xâm hại. Nhiều trẻ trải qua việc bị lừa đã bị sang chấn tâm lý, rối loạn tâm lý, mất niềm tin, sợ hãi người lớn... ảnh hưởng lâu dài cho tương lai các em.
Hình thức lừa đảo thứ hai là lừa đảo tài chính. Các đối tượng lừa đảo nhắm vào các đối tượng là người tìm việc nhẹ dạ cả tin, vẽ ra một công việc như mơ hoặc lừa đảo nhận quà, nhận tiền từ nước ngoài (thông báo muốn gửi tiền, quà từ nước ngoài về Việt Nam); lừa đảo thông báo trúng thưởng một phần quà có giá trị lớn; lừa đảo vật phẩm hấp dẫn trong game (đối tượng phát tán, dẫn dụ trẻ em truy cập link chứa thông tin độc để nhận được vật phẩm quý, hiếm trong game)…
Từ những nội dung trên, các chuyên gia nhấn mạnh rằng khi trẻ tiếp cận thông tin không phù hợp như truy cập web đen có nội dung xấu, hay bị bạo lực mạng mà không được phát hiện sớm, các em có nguy cơ bị ảnh hưởng đến tâm sinh lý, sức khoẻ thể chất và hành vi.
Trẻ cũng có thể bị phát tán rò rỉ, thông tin riêng tư, thông tin cá nhân, hoặc bị nghiện game, nghiện mạng xã hội, nghiện internet... Theo số liệu của tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 70-80% số trẻ em từ 10-15 tuổi thích chơi game online, trong đó tỷ lệ trẻ bị nghiện game chiếm khoảng 10-15%.
Một mối nguy hại khác mà các chuyên gia chỉ ra là nắt nạt trực tuyến. Theo nghiên cứu của Microsoft, khoảng 51% người dùng mạng, trong đó 48% người trưởng thành và 54% thanh thiếu niên, cho biết họ từng có liên quan đến một vụ bắt nạt trực tuyến; 21% cho biết họ từng là nạn nhân và 38% là người đứng ngoài hoặc chứng kiến hành vi bắt nạt hoặc quấy rối.
Theo các chuyên gia, những trẻ trong độ tuổi 10-14 tuổi sẽ bị bắt nạt qua mạng nhiều nhất. Ngoài ra, các em còn bị lôi kéo, dụ dỗ, quấy rối, lừa đảo... ép tham gia các hoạt động phi pháp.
Qua đó, các chuyên gia nhấn mạnh rằng bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng là vấn đề cấp thiết hiện nay. Họ cũng đề xuất 5 biện pháp cần áp dụng để bảo vệ trẻ, bao gồm xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý; giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức và trang bị kỹ năng; triển khai các biện pháp, giải pháp kỹ thuật, ứng dụng công nghệ; hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nâng cao năng lực thực thi pháp luật; tăng cường hợp tác quốc tế.
Mục Giáo dục giới thiệu đến bạn đọc những cuốn sách nuôi dạy trẻ trong thời đại 4.0.
Cuốn sách Nuôi con 4.0 - Làm thế nào để trẻ không bị nghiện thiết bị công nghệ? của TS Shimi Kang (nhà khoa học, tâm lý học, chuyên gia giáo dục, tác giả của nhiều tựa sách bán chạy) được đánh giá là hữu ích cho các phụ huynh có con em nghiện sử dụng thiết bị điện tử.
TS Shimi Kang đưa ra hàng loạt dẫn chứng và phân tích khoa học về cách thức tác động của thiết bị công nghệ đến bộ não đang trong giai đoạn phát triển của trẻ. Sau đó, bà chỉ ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe, hành vi và tính cách của trẻ.